ထြန္းထြန္း တနလၤာေန႔၊ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၀၃ မိနစ္ .
နယူးေဒလီ(မဇၥ်ိမ)။ ။ေရခမ္းေျခာက္ကာေရအဆိပ္သင့္ေနသည့္ရွမ္းျပည္နယ္အင္းေလးကန္အတြင္း ေက်းရြာ၊ေနအိမ္ႏွင့္ကၽြန္းေမ်ာမ်ားထပ္မံမေဆာက္လုပ္ရန္အပါအဝင္၁ဝခ်က္အားဒုသမၼတေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္းကတနဂၤေႏြေန႔ ညွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးပဲြတရပ္တြင္ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။
ဇြန္လ၂၆ရက္ေန႔တြင္အင္းေလးကန္သို႔သြားေရာက္ခဲ့ကာအင္းေလးကန္ေရရွည္တည္တံ့ေရးႏွင့္သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနမ်ားထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေဆြးေႏြးပဲြတရပ္တြင္တိုက္တြန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းေဆြးေႏြးပဲြသို႔ျပည္ေထာင္စုသစ္ေတာေရးရာႏွင့္လယ္ယာ/ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးမ်ား၊ျမန္မာ့စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္း တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
အင္းေလးကန္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္အခ်က္၁၀ခ်က္ကိုအေလးအနက္ထားေဆာင္ရြက္ရန္ဒုသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းေျပာ
သူက“အင္းေလးကန္တြင္ေနာက္ထပ္ေက်းရြာ၊အိမ္၊ကၽြန္းေမ်ာမ်ားတိုးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္မႈမျပဳရန္၊မလိုအပ္ေသာကၽြန္းေမ်ာ၊ဒိုက္၊ေမွာ္၊ႏုန္းေျမမ်ားကိုဆယ္ယူဖယ္ရွားရွင္းလင္းရန္ႏွင့္ ေခ်ာင္းမ်ားေရစီးေရလာေကာင္းေအာင္ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ရန္”ဟုဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ကန္ပတ္လည္မိုင္၂ဝအတြင္းသစ္ေတာမ်ားခုတ္ယူျခင္း၊ေတာင္ယာမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ကၽြန္းေမ်ာမ်ားကိုေရၿခံျပဳလုပ္ျခင္းကိုပါတားျမစ္ရန္တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
အင္းေလးကန္ႏွင့္ဝန္းက်င္ေဒသတြင္ေက်းရြာအုပ္စု၃၆စုရွိၿပီးလူဦးေရ၁သိန္း၇ေသာင္းေက်ာ္ေနထိုင္လ်က္ ရွိသည္။
ဒုသမၼတတိုက္တြန္းခ်က္အတိုင္းျပဳလုပ္ပါကေဒသခံမ်ားေနထိုင္ေရးခက္ခဲလာႏုိင္သျဖင့္အစိုးရက စနစ္တက် ကိုင္တြယ္မွသာလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မည္ဟုရန္ကုန္ရွိသစ္ေတာသယံဇာတ၊ပတ္ဝန္းက်င္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ထိန္းသိမ္းေရးအသင္းFREDAမွသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္ ဦးအုန္းက အႀကံျပဳသည္။
“လူေတြရဲ႕ေနမႈထိုင္မႈကေတာ့အေရးႀကီးတယ္။ေဒသခံေတြကတသက္လံုးမိ႐ိုးဖလာသားစဥ္ေျမးဆက္ဒီေနရာမွာေနၿပီး ဒီေနရာမွာရွင္လာၾကတာဆိုေတာ့သူတို႔ရဲ႕စားဝတ္ေနေရးလည္းဒါဦးစားေပးရမွာ။ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္က အၿမဲတမ္းလြန္ဆြဲေနတာ။အဲဒါအၿမဲတမ္းဝိေရာဓိျဖစ္ေနေတာ့ဒီျပႆနာေတြကိုလိမ္လိမ္မာမာနဲ႔ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ေစတနာထားၿပီးလုပ္မယ္ဆုိရင္တျဖည္းျဖည္းေတာ့ေအာင္ျမင္သြားမွာပါ”ဟုသူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
အင္းေလးကန္တြင္းတည္ေဆာက္ထားေသာေရေပၚေျခတံရွည္အိမ္မ်ား(ဓါတ္ပံုမဇၥ်ိမ)
အင္းေလးေဒသအေျခစုိက္အင္းအမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီဥကၠ႒ဦးဝင္းျမင့္ကလည္း“ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း၊စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းေလးေတြေပါ့ေလ။ေနာက္အေသးစားအိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းေလးေတြ၊အဲဒါေလးေတြကိုလုပ္ေပးလုိက္လို႔ရွိရင္လူေတြကလည္းကုန္းေပၚကို ေရာက္သြားၿပီးေတာ့မွလူေနမႈကလည္းအဆင္ေျပသြားမယ္။အင္းေလးကန္ကိုလည္းအညစ္အေၾကးေတြ မရွိေတာ့ဘူး။အားလံုးကအလုပ္အကိုင္ေတြရွိသြားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္အေသးစား လက္မႈလုပ္ငန္းေလးေတြေတာ့ ထူေထာင္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။
အင္းေလးကန္သည္မူလကေရျပင္ဧရိယာ၁ဝဝစတုရန္းမိုင္အထိရွိခဲ့ရာမွ၂ဝဝ၈ခုႏွစ္တြင္၂၃မိုင္ခန္႔သာရွိေတာ့ကာ၂ဝ၁ဝခုႏွစ္ထဲတြင္စံခ်ိန္တင္ေရခမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ကန္သည္ေႏြရာသီတြင္ပ်မ္းမွ် ေရအနက္၇ေပခန္႔ရွိၿပီးအနက္ဆံုးအပိုင္းမွာ၁၂ေပခန္႔ရွိကာမိုးရာသီတြင္မူပ်မ္းမွ်ထက္၅ေပခန္႔ ျမင့္တက္ေလ့ရွိသည္။
ဒုသမၼတေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္း၏ေဆြးေႏြးခ်က္ထဲတြင္ကန္အတြင္းေရဝင္ေရထြက္နည္းလာျခင္းႏွင့္ႏုန္းက်ျခင္းမ်ားရွိေနရာ၊ ေရေဝေရလဲေဒသရွိသစ္တာသစ္ပင္မ်ားစိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ႏုန္းတားဆည္မ်ားတည္ေဆာက္ရန္ကိုပါ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ အင္းေလးကန္တြင္းရွိ ခရမ္းခ်ဥ္သီးပင္မ်ားကုိ ပိုးသတ္ေဆး ပက္ဖ်န္းေနသူတဦး ပိုးသတ္ေဆး သံုးစြဲမႈေၾကာင့္ ကန္ထဲရွိ ေရသတၱဝါမ်ား အတြက္ အဆိပ္သင့္မႈမ်ား ရွိသည္။ ဓာတ္ပံု- မဇၩိမ။
ထို႔အျပင္ေဒသခံမ်ားအတြက္ေသာက္သံုးေရရင္းျမစ္မ်ားရွာေဖြတည္ေဆာက္ရန္၊သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကိုအမ်ဳိးသားေရးလိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရန္အျပင္ဘ႑ာေငြေဖာင္ေဒးရွင္း တရပ္အားႏုိင္ငံေတာ္မွမတည္၍လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထည့္ဝင္ေငြျဖင့္ေဆာင္ရြက္သြားရန္တုိက္တြန္းထားေသးသည္။
အင္းေလးကန္မွာျမန္မာႏုိင္ငံ၏သဘာဝအေမြအႏွစ္တခုျဖစ္ၿပီးႏုိင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားမ်က္စိက်သည့္ေဒသလည္း ျဖစ္သည္။ထို႔အျပင္အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္းASEANကအာဆီယံ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာျဖစ္သည္။
အင္းေလးကန္ကိုနဂိုမူလအတုိင္းျပန္ျဖစ္ရန္အတြက္၁ဝႏွစ္ထက္မနည္းအခ်ိန္ယူလုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ကာ၊ တားျမစ္ခ်က္ထုတ္ျပန္ျခင္းအျပင္တိက်သည့္ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္းရန္လိုအပ္ေသးသည္ဟုဦးအုန္းက ေျပာဆုိသည္။
သူကဆက္ၿပီး“ဥပေဒေတြကလည္း မလံုေလာက္ဘူး။ဥပမာဆိုပါေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒ EnvironmentalLawကအခုထက္ထိမထြက္ေသးဘူး။ေနာက္တခုအေရးႀကီးတာကအင္းေလးနဲ႔လည္း ဆိုင္တာကBiodiversityLaw။ဆိုလိုတာကအဆိပ္အေတာက္ရွိတဲ့ဓာတုဓာတ္ေျမၾသဇာေတြအစားသဘာဝ ဓာတ္ေျမၾသဇာအစားထိုးတဲ့ စနစ္။ ဒါကလုပ္တာကတပိုင္း၊ဥပေဒကလည္း ျပဳရမယ္” ဟု ေျပာသည္။
အင္းေလကန္အတြင္းကၽြန္းေမ်ာစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ဓာတုဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားအသံုးျပဳေနသျဖင့္ ေရညစ္ညမ္းမႈမ်ားျဖစ္ေနၿပီး ကန္အတြင္း ကၽြန္းေမ်ာ စိုက္ခင္းေပါင္း ဧက ၈ဝဝဝ ခန္႔ ရွိသည္ဟု ဦးဝင္းျမင့္ အဆိုအရ သိရသည္။
ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ရွိအင္းေလးကန္တြင္ေရခန္းေျခာက္ေနသည္ကိုေတြ႔ရစဥ္။ဓာတ္ပံု- မဇၩိမ။
“အင္းေလးကန္ေရကေရအရည္အေသြးညံ့လာတာရယ္၊ၿပီးေတာ့ခရမ္းခ်ဥ္သီးစိုက္ခင္းမွာဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ သံုးတဲ့အတြက္အင္းေလးကန္မွာေရအရည္အေသြးေလ်ာ့က်လာတာရွိပါတယ္။ဒါေပမဲ့လူေတြကိုအႏၲရာယ္
ျဖစ္ေလာက္တဲ့အထိမျဖစ္ေသးပါဘူး။ဒါေလးကိုက်ေနာ္တုိ႔ကမထိန္းသိမ္းလို႔ရွိရင္ေနာက္၅ႏွစ္္မွာလူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္လာမယ့္ အေနအထား ရွိပါတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။
အင္းေလးကန္ႀကီးေရရွည္တည္တံ့ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ျမန္မာအစိုးရကႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီတရပ္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ္လည္းဝန္ႀကီးဌာနေပါင္းစံုအေနျဖင့္ထိေရာက္စြာေပါင္းစပ္လုပ္ကိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္မည္ ဟုလည္း ဦးအုန္းက ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“ဒုသမၼတက ဌာနေတြ အကုန္လံုးကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ အစစအရာရာ အဆင္ေျပေအာင္ သူက ဖန္တီးေပးရမွာ။ အဲဒါမွ ေအာင္ျမင္မယ္ ထင္တယ္။ ဝန္ႀကီးဌာန တခုထဲ၊ ႏွစ္ခုထဲ ေပးတာထက္ ဌာနေပါင္းစံုကို ဒုသမၼတေအာက္မွာ ထားၿပီး အင္းေလးကန္ ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္နဲ႔ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မျဖစ္မေန ေအာင္ျမင္မွာပဲလို႔ ယူဆတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
သစ္ေတာ၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား သာမက ျမန္မာ့ေရလုပ္ငန္း၊ ဟိုတယ္ဇုန္ႏွင့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းမ်ားပါ စုေပါင္း လုပ္ကိုင္သင့္သည္ဟု ဆုိသည္။
Geen opmerkingen:
Een reactie posten