သဲသဲ အဂၤါေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၂၁ နာရီ ၅၀ မိနစ္ .
နယူးေဒလီ(မဇၥ်ိမ)။ ။အာဆီယံပါလီမန္အမတ္မ်ားညီလာခံ(APIA)တြင္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအထူးေလ့လာသည့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္မွအၿမဲတမ္းအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္ ၃၂ ႀကိမ္ ေျမာက္ ညီလာခံက သေဘာတူ လက္ခံခဲ့သည္။
တပတ္ၾကာက်င္းပခဲ့ၿပီးစက္တင္ဘာလ၂၄ရက္ေန႔တြင္ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့သည့့္ AIPAညီလာခံတြင္ ျမန္မာအမတ္
၁၄ ဦး တက္ေရာက္ခဲ့ရာ ၾကံ့ခုိင္ေရး ပါတီအမတ္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။
ညီလာခံတြင္ႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊လူမႈေရး၊အသင္းအဖြဲ႔မ်ားဖြဲ႔စည္းေရး၊အမ်ဳိးသမီးေရးရာ၊ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ၊ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအေရးတို႔ကိုျမန္မာကပါဝင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
AIPAညီလာခံႏွင့္ပတ္သတ္၍အေသးစိတ္သိရွိရန္ကိုယ္တုိင္တက္ေရာက္ခဲ့သူရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုး တက္ေရးပါတီ RNDPမွစစ္ေတြအထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေဒါက္တာေအးေမာင္ကိုမဇၥ်ိမက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ၂ဝ၁၄တြင္အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးေမွ်ာ္မွန္းထားပါက ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားရွိသည္ကို ဝန္ခံသင့္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။
ဦးေအးေမာင္၏ျမန္မာအေပၚအာဆီယံသေဘာထား၊အာဆီယံ၏ဥကၠ႒ရာထူးႏွင့္ ျမန္မာသင့္ေတာ္ မေတာ္၊ ထိုရာထူးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို မဇၩိမသတင္းေထာက္ သဲသဲ ေမးျမန္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
AIPAမွာဘာေတြေဆြးေႏြးခဲ့တယ္ဆိုတာေလးအက်ဥ္းခ်ံဳးေျပာျပေပးပါဦး။
“AIPAမွာကေဆြးေႏြးတာေလးခုရွိတယ္.၊က်ေနာ္ကအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ေကာ္မတီမွာ တက္ခဲ့တယ္။
ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္းကို မေမးဘူး ဒါေပမယ့္ တခုရွိတယ္။ ဖြင့္ပြဲမွာပဲ စတိတ္မန္႔ေတြ AIPA ကဖတ္သလို
ေလ့လာသူႏုိင္ငံေတြကဖတ္ပါတယ္။က်ေနာ္တို႔ကိုႀကိဳဆိုတဲ့ႏိုင္ငံကမ်ားပါတယ္။ကေနဒါကေျပာတာက နည္းနည္းျပင္းျပင္းထန္ထန္သံုးတာေပါ့။သူကႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုသံုးတယ္။Senction(စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ)လည္းပါတယ္ေပါ့၊ေဆာင္ရန္ေလးေတြႏွစ္ဘက္ကိုမွ်ေျပာတာေတာ့ကေနဒါႏိုင္ငံေပါ့။ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြနဲ႔ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ဖို႔ကိစၥေတြကိုသူတို႔ဘက္ကအျမင္ကို စတိတ္မန္႔ထဲမွာတင္ျပသြားတာေပါ့။သူ႔အျမင္ကိုတင္ျပတာကိုဒါေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူး ေျပာရခက္ပါတယ္။က်ေနာ့အေနနဲ႔ေတာ့လက္ခံပါတယ္။ဘာလို႔ဆိုေတာ့ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုတာကလည္း ကာလံေဒသံ အေျခအေနအရ ျပန္သံုးသပ္ရမွာကိုး။”
တျခားႏိုင္ငံေတြကေကာဘာေတြမ်ား ေျပာသြားေသးလဲရွင့္။
“ပါလီမန္ေတြရဲ႕က႑နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးျပည္သူရဲ႕အသံျပည့္ျပည့္ဝဝရရွိဖို႔ေတြ၊ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ဖို႔၊
ႏွိပ္ကြပ္တာေတြ ဘာေတြလဲပါတာေပါ့။ သူတို႔ဘက္က အျမင္ေတြကို က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ပါ။”
တျခားႏိုင္ငံက ပါလီမန္အမတ္ေတြဆီက ဘာေတြေလ့လာခဲ့လဲ။
“AIPA မွာလုပ္တဲ့အခါ ထဲထဲဝင္ဝင္ တဦးခ်င္းသီးသန္႔ အျမင္ေတြကိုေတာ့ ေဆြးေႏြးခြင့္မရၾကဘူး။”
၂ဝ၁၄မွာျမန္မာကိုအာဆီယံရာထူးလႊဲေပးဖို႔ ကိစၥေတြကိုေရာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ေသးလားရွင့္။
“က်ေနာ္ေတာ့ သီးသန္႔လို႔ထင္တယ္။ ဘာမွမေတာ့မေမးၾကဘူးဗ်။ ဘာမွ ေဆြးေႏြးမခံခဲ့ရဘူး။”
AIPA မွာတင္းျပည့္အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္သြားၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ ဒီေတာ့လာမယ့္၂ဝ၁၄အာဆီယံမွာဥကၠ႒ ျဖစ္ေရးအ ေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ တစံုတရာရွိမယ္လို႔ ယူဆသလား။
“က်ေနာ္ေတာ့မထင္ဘူး။က်ေနာ္တုိ႔ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာၾကမယ္ေလ။အစကအာဆီယံမွာျမန္မာက သူ႔ႏိုင္ငံအေျခအေနေၾကာင့္မယူရဲဘူး။အခုယူရဲၿပီေလယူရဲတဲ့အခါေပးရဲရမွာေပါ့။ အာဆီယံ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ အခါဥပမာ-အာဆီယံႏုိင္ငံရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးတို႔၊ဘာတို႔စံကေလးေတြကိုႏိုင္ငံတကာသတင္းေထာက္ေတြ လာေတာ့မယ္ေလ။က်ေနာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ကိုလည္းၾကည့္ၾကေတာ့မယ္ေလ။အစိုးရခ်င္းကိုလည္း လာၾကည့္ၾက အသံုးသပ္ ခံၾကေတာ့မယ္။ အျပင္ကၾကားတဲ့ အသံထက္တကယ္တမ္းဟုတ္ရဲ႕လားဆိုတာ လာရင္ေတြ႔ၾကမယ္။က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ႏိုင္ငံအတြက္အျမတ္ပဲရွိတယ္။မလုပ္တတ္ရင္ဒီအစိုးရ ႐ႈံးမွာပဲေလ။”
AIPAကလည္းအာဆီယံအဆက္အစပ္အဖြဲ႔အစည္းတခုဆုိေတာ့အဲဒီမွာတင္းျပည့္အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္မွာဒါကအာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးရယူဖို႔အတြက္အားမျပဳႏိုင္ဘူးလား။
“ဘယ္လုိမွေတာ့အားမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။အာဆီယံဆိုတာဒီမိုကေရစီက်တဲ့ ႏုိင္ငံေတြခ်ည္းပဲေလသူ႔ႏုိင္ငံနဲ႔သူလာ
ၾကတာကိုး။ဒါကအာဆီယံရဲ႕memberတခုဆုိတာေသခ်ာထားၿပီ။ ဒီအတုိင္းဆို အာဆီယံကလည္း ေပးမွာပဲ။ ဒီရာထူးဆိုတာကကိုယ္နဲ႔ထိုက္တန္မွယူသင့္တာေပါ့။ကိုယ့္မွာဘယ္ေလာက္ထိဖြင့္ေပးႏိုင္တဲ့အင္အား ရွိသလဲ။ အဲဒါေတြက စကားေျပာမွာပါ။”
ျမန္မာကိုဥကၠ႒ရာထူးေကာေပးသင့္တယ္လို႔ထင္လား၊ကေနဒါကလည္းႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥ ထပ္ေျပာသြားတယ္ ဆိုေတာ့ေလ။
“က်ေနာ့္သေဘာကေတာ့ေပးသင့္တယ္။ၿပီးရင္လာၾကည့္သင့္တယ္။တျခားႏိုင္ငံေတြကလည္းသူမ်ားသြား ခ်င္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကိုဒီအစိုးရကဘယ္ေလာက္ေလွ်ာက္သလဲဆုိတာကိုေဘးကေနၾကည့္ေနသင့္တယ္။ ျမန္ျမန္ေလးသြားေစခ်င္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကိုေရာက္သြားေအာင္ေပါ့ဗ်ာ။ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ေျပာခ်င္တာကႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားရွိတယ္လို႔လက္ခံတယ္။က်ေနာ္တို႔ပါတီရဲ႕သေဘာထားကို ေျပာတာပါ။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ရွိတယ္ ဝန္ခံပါ။ ကိုယ့္ဘက္က တုိင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အတြက္။”
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမရွိဘူးလို႔အစိုးရလည္းျငင္းပါတယ္၊ဆိုေတာ့ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
“ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားရွိတာဝန္ခံရမယ္။တုိင္းျပည္ဟာေနာက္ေၾကာင္းျပန္မသြားသင့္ေတာ့ဘူး။ ဘာျပဳျပင္ဖို႔
လိုသလဲ၊အစိုးရအဖြဲ႔ဟာဘာလုပ္ဖို႔လိုသလဲ၊ပါလီမန္ဟာဘာလုပ္ဖို႔လုိသလဲက်ေနာ္တို႔သိရမယ္။sanctions
႐ုတ္ပါလို႔ေအာ္ေန႐ံုနဲ႔မၿပီးဘူး။အစိုးရဟာသူျပဳျပင္သင့္တဲ့ဟာျပဳျပင္ရမယ္။ကိုယ့္ဘက္ကဘာျပဳျပင္ဘုိ႔ လိုမလဲဆိုတာကိုသိရမယ္။ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ဘို႔လိုမယ္ဝန္ခံဘို႔လိုမယ္ဒါက်ေနာ္တုိ႔အျမင္ပဲ။ လူသားအခြင့္အေရးေတြဆံုး႐ႈံးတာရွိရင္လူ႔အခြင့္အေရးရေအာင္လုပ္ေပးရမယ္ပါလီမန္ကေရာ အစိုးရကေရာေပါ့”
အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးကိုယူဖို႔ျမန္မာႏိုင္ငံကေနထိုက္တန္တဲ့လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္တခုက ဘာျဖစ္မလဲ။
“၂ဝ၁၄အတြက္အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ဖို႔ရည္မွန္းရင္အာဆီယံကအႀကိဳက္ကမၻာကအႀကိဳက္လုပ္ေပးရမယ့္ တာဝန္ဟာရာထူးကိုယူမယ့္ပုဂိၢဳလ္မွာတာဝန္ရွိသြားၿပီ။ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားရွိတယ္ဆုိတာဝန္ခံစမ္းပါ။ အဲဒါက်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဆႏၵပါ။”
အခုအန္ကယ္တို႔သြားေလ့လာခဲ့တဲ့ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနကိုနည္းနည္း ယွဥ္ျပေပးပါလား။
“ကေမၻာဒီးယားဆိုရင္ေရွ႕ကိုေရာက္သြားၿပီ။က်ေနာ္တို႔မွာresources(အရင္းအျမစ္)ေတြအမ်ားႀကီးရွိတာ၊
လူဦးေရငါးဆေလာက္သူတို႔ထက္မ်ားတယ္။သူတို႔ကcivilwar(ျပည္တြင္းစစ္)အၾကီးၾကီးျဖစ္တာလူႏွစ္သန္း
ေက်ာ္ေသခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေတာင္မွအမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးကိုလုပ္ႏိုင္ရင္က်ဳပ္တို႔ဘာေၾကာင့္ မလုပ္ႏိုင္ရမွာလဲ။တိုင္းရင္းသားေတြဒီေလာက္ရွိတာႏွစ္ေပါင္း၆ဝေက်ာ္ၿပီးတိုင္းျပည္ဟာဒီအတုိင္းပဲ ျဖစ္ေနတာ။”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten