ျမန္မာမွာ လူထုေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ႏိုင္မွာလား

ထြန္းထြန္း အဂၤါေန႔၊ မတ္လ ၁၅ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၂၀ နာရီ ၁၆ မိနစ္ .

နယူးေဒလီ(မဇၥ်ိမ)။ ။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ၈၈၈၈လူထုအံုၾကြမႈမ်ဳိးတဖန္ျပန္လည္ေပၚေပါက္ႏိုင္မႈရွိ၊မရွိႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္NLD၏ၾသဇာၾကီးေသာေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဦးဝင္းတင္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုNDFပါတီေခါင္းေဆာင္ဦးခင္ေမာင္ေဆြႏွင့္ထိုင္းအေျခစိုက္ ဗဟုဖြံ႔ျဖိဳးမႈအဖြဲ႔မွ ဦးေအာင္သူျငိမ္းတုိ႔ကို မဇၩိမက ေမးျမန္းထားသည္။

ဦးဝင္းတင္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည့္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား၊ မတရား ေခါင္းပံုျဖတ္မႈမ်ားအျပင္ ျပည္သူလူထု ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနျခင္းမ်ားက လူထုအံုၾကြမႈ ျဖစ္ေပၚေစမည့္ အခ်က္မ်ားဟု သံုးသပ္သည္။ ထို႔ျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အာဏာရွင္ျဖဳတ္ခ်ေရး လူထုအံုၾကြမႈ ဂယက္မ်ားသည္လည္း အင္အားတခုအျဖစ္ တည္ရွိေနသည္ဟုဆုိသည္။

သို႔ေသာ္ ယခင္က NLD ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း ဦးခင္ေမာင္ေဆြကမူ လူထုအုံၾကြမႈ ျဖစ္ေပၚရန္ အလားအလာ နည္းေနသည္ဟု ဆုိသည္။ လူထုအံုၾကြမႈမ်ားကို စစ္အစိုးရက ဖိႏွိပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ယခုလို သံုးသပ္ေၾကာင္းႏွင့္ လူထုအေနျဖင့္ အသက္စြန္႔လႈပ္ရွားရန္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း သူက ေျပာဆိုသည္။

ထိုင္းအေျခစိုက္ ဗဟုဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအဖြဲ႔မွ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းကမူ အသစ္ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈ တစံုတရာ ျဖစ္ေပၚလာရန္ ျပည္သူမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး၊ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိလွ်င္ ပါလီမန္ျပင္ပ ႏုိင္ငံေရးကို ဦးတည္သြားႏုိင္သည္ဟု သံုးသပ္သည္။

ျမန္မာျပည္မွာ လူထုအံုၾကြမႈ ျပန္ျဖစ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆပါသလား။ ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆိုရင္ ဘာေၾကာင့္၊ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ဘာေၾကာင့္ ဆိုတာေလး ရွင္းျပေပးပါခင္ဗ်။

ဦးဝင္းတင္

“အခုျမန္မာျပည္ကလူေတြကိုၾကည့္မယ္ဆုိရင္ဆင္းရဲတဲ့အေနအထားမွာရွိေနၾကၿပီ။ အခု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ခ်မ္းသာေနတဲ့ လူေတြကို ၾကည့္ၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာေနတာကိုး။ နယ္ေတြကို မေျပာနဲ႔ တကယ္ ရန္ကုန္ထဲမွာ ေတာင္ဒဂံု၊ ေျမာက္ဒဂံု စတဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆင္းရဲတဲ့သူ မ်ားေနတာကို ေတြ႔တယ္။ ဆင္းရဲတယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ့ကို ဆင္းရဲတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ စီးပြားခၽြတ္ၿခံဳက်မႈဟာ လူထုအံုၾကြမႈ ျဖစ္ေပၚဖို႔အတြက္ ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ က်ေနာ္က သံုးသပ္တယ္။ အခု ျမန္မာျပည္မွာက ထားစရာ မရွိတဲ့သူနဲ႔ စားစရာမရွိတဲ့သူလုိ ျဖစ္ေနတယ္”

“ေနာက္တခုကေတာ့ မတရားမႈေတြေပါ့။ မတရားမႈဆိုတာ လူလူခ်င္း ဆက္ဆံတဲ့ ေနရာမွာ မတရားတာ၊ အႏုိင္က်င့္တာ၊ဗိုလ္က်တာ။ဒီလုိမတရားမႈေတြက ျမန္မာျပည္တျပည္လံုး ေနရာအႏွံ႔ ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ၿပီးဒီမတရားမႈေတြကိုကိုယ္တုိင္လည္းခံစားရတယ္။ေနာက္ၿပီး တျခားသူေတြ ခံစားေနရတာကိုလည္း မီဒီယာေတြကေနတဆင့္ လူေတြက သိလာၾကေတာ့ အံုၾကြေပါက္ကြဲမႈဆိုတာ အခ်ိန္မေရြး ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဗ်”

“အဲဒါေတြအျပင္ကိုေနာက္ထပ္Sectorတခုကဘာလဲဆိုရင္အခုအေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတြေပါ့ဗ်ာ။အီဂ်စ္တို႔၊တူရကီတို႔မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြ။အဲဒီကိစၥေတြကက်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ကို ဂယက္႐ိုက္လာတယ္ေပါ့။ ဒီေန႔ေခတ္မွာကမၻာၾကီးကက်ဥ္းက်ဥ္းေလး ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အခါက်ေတာ့ တခုနဲ႔ တခု ဆက္စပ္ေနတယ္”

“ဒီအေျခအေနေတြ အားလံုးကုိ သံုးသပ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္ေတာ့၊ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဒီဂယက္ေတြကေတာ့ေပၚေနၿပီ။တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာင္ေပၚေနတာ၊ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ပိုေပၚေတာ့မွာေပါ့ဗ်ာ။ဆုိေတာ့အဲဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ျမန္မာျပည္မွာ လူထုအံုၾကြမႈ ေပၚေပါက္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ သံုးသပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္”

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ကေတာ့သိပ္ကိုနည္းပါတယ္ခင္ဗ်။ပါလီမန္ကထြက္လာမယ့္ဟာေတြကဘာေတြျဖစ္ဦးမလဲလို႔ ေဝေဝဝါးဝါးလည္းျဖစ္ေနတယ္။ၿပီးေတာ့က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံဆိုေတာ့ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ေတာ့အေတြးအေခၚကြာတယ္ဗ်။အဲဒါတခ်က္ေပါ့။လူ႔အသက္ကိုစြန္ဖို႔၊ လြယ္လြယ္ကူကူ စြန္႔ဖို႔ဆိုတာ ခက္ပါတယ္”

“ေနာက္ၿပီးေတာ့ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီလူထုလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ အတြင္းမွာ တခါမွ အခုလို မ်ားမ်ားစားစား၊ ဆူဆူပူပူ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေလ။ ဒါေတာင္မွ ျဖစ္လာတဲ့ ဆူပူမႈေတြကို ႏွိမ္နင္းခံရတာလည္း ရွိေနေတာ့ကာ ျပည္သူကလည္း အမ်ားၾကီး သတိထားပံုေပၚတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မွာေပါ့ေလ။ ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ အခြင့္အေရး သိပ္နည္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္”

“ေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ႏုိင္ငံေတြကလည္းပဲ စီးပြားေရးပဲ ေမွ်ာ္မွန္းေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ႏိုင္ငံမွာ ဆူဆူပူပူ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ ထိခိုက္မွာ စုိးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါေတြက သိပ္ၿပီး အားေပးခ်င္တဲ့ပံု ရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆစရာအေၾကာင္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာလူထုဟာ သိပ္ကို ခံစားေနရၿပီ၊ အခုလို ဆင္းရဲမြဲေတေနၿပီ။ သုိ႔ေသာ္လည္း လမ္းမေပၚထြက္ရေလာက္ေအာင္ အေျခအေန မေပးေသးဘူးလုိ႔ က်ေနာ္ တြက္ပါတယ္”

ဦးေအာင္သူၿငိမ္း

“က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလူထုအံုၾကြမႈမျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ေတာ့မေျပာႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေရခံေျမခံေတြက အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတယ္။ အခုျဖစ္တဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ကိစၥေတြကို ျပန္ၾကည့္တဲ့ အခါက်ေတာ့ လူေတြက သူတို႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိပါးခံရတဲ့ အေနအထား၊ မေက်နပ္တာေတြ ပါတယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ အစိုးရပိုင္းမွာ လာဘ္စားေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနတဲ့ ကိစၥေတြ ပါတယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ လူေတြက အေထြေထြ က်ပ္တည္းမႈေတြ ပါတယ္။ ေနာက္ လူတန္းစား သိပ္မညီမွ်မႈေတြ ပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဆုိေတာ့ ဒီအေျခအေနေတြ ျပန္ၾကည့္ရင္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာလည္း ဒါေတြက ျဖစ္ေနတယ္ဗ်”

“ေနာက္တခုကက်ေတာ့ လူေတြက အေျပာင္းအလဲကို ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔ တႏုိင္ငံလံုး ေသခ်ာတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခုျဖစ္လာတဲ့၊ ပါလီမန္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ အေျပာင္းအလဲေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ သူတို႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္မလဲေပါ့။ ဒါ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္လည္း လူေတြက ပါလီမန္ျပင္ပ ႏုိင္ငံေရးဘက္ကို ျပန္လွည့္လာႏုိင္တဲ့ သေဘာလည္း ရွိပါတယ္’’

လူထုအံုၾကြမႈျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ဘယ္လိုအခ်က္က အေျခခံအခ်က္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။

ဦးဝင္းတင္

“ဆင္းရဲတြင္းနက္ေနတဲ့လူထုရဲ႕အေျခအေန၊ေနာက္လူထုရဲ႕ပတ္ဝန္းက်င္မွာမတရားဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ၊ပိုင္စိုးပိုင္နင္းလုပ္မႈေတြ၊အႏိုင္က်င့္မႈေတြ၊မတရားခိုင္းေစမႈေတြ၊လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းခံရတာဗ်ာ။ အလုပ္သမားေတြကို လုပ္ခမေပး ဘာမေပးျဖစ္ရတာေတြ စသျဖင့္ အမ်ားၾကီးေပ့ါဗ်ာ”

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“အဲဒါကေတာ့ စာအုပ္ၾကီးထဲမွာ ရွိတဲ့ဟာေတြပါ။ ေပါက္ကြဲမႈဆိုတာက အမႈိက္ကစ ျပႆဒ္မီးေလာင္တာပဲ။ လူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို သိပ္ထိခိုက္လြန္းရင္ ျဖစ္မွာေပါ့။ ျပည္သူလူထုက သိပ္ၿပီးေတာ့ ခံႏုိင္ရည္စြမ္းရည္ ျမင့္မားတယ္ဗ်။ ဒါက ဗုဒၶဘာသာေတြ ျဖစ္တာလည္း ပါမွာေပါ့ဗ်ာ”

“ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဟိုတုန္းက ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္တုန္းက ဘယ္ေလာက္ခံရတယ္ဆိုတာ ခင္ဗ်ား သိမွာပါ။ ဘဲဥကို တေန႔ ႏွစ္လံုးစားတဲ့ သူက တေန႔ကို တျခမ္းေတာင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တစိတ္ပဲ စားၿပီး ေနေနၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြကို သြားၿပီးေတာ့ကာ အမ်ားၾကီး ေမွ်ာ္လင့္လို႔ မရဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေျခ မရွိဘူး၊ ရွိတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ အပ္က်မတ္က် ေျပာလုိ႔ မရပါဘူး။ ေပါက္ကြဲခ်ိန္က် ေပါက္ကြဲတာကိုး။ သို႔ေသာ္ အခြင့္အေရးကေတာ့ အလြန္နည္းပါတယ္”

ဦးေအာင္သူၿငိမ္း

“အဓိကကေတာ့လူထုအံုၾကြမႈေတြၾကည့္လုိက္လို႔ရွိရင္ေသခ်ာျပင္ဆင္လႈံ႔ေဆာ္ၿပီးေတာ့ေခၚတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္းျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္တာမ်ဳိးေပါ့။ဒါေပမဲ့ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲနဲ႔အေျခအေနေတြေပါင္းစံုလာေတာ့ အံုၾကြေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ အတိအက်ေတာ့ ေျပာလို႔ ခက္ပါတယ္”

လူထုအံုၾကြမႈျဖစ္ေပၚဖုိ႔ ဘယ္လုိလူတန္းစားက အေရးၾကီးဆံုးလို႔ ထင္ပါသလဲဗ်။

ဦးဝင္းတင္

“အထူးသျဖင့္အဓိကအက်ဆံုးကေတာ့က်ေနာ္တို႔ျမန္မာျပည္ကအေတြ႔အၾကံဳမွာေတာ့အၿမဲတမ္းဒီ ပညာတတ္ေပါ့ဗ်ာ။ပညာတတ္လို႔ပဲေျပာရမွာေပါ့။ေက်ာင္းသားတို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားအင္အားစုေတြဟာ အဓိက အက်ဆံုးပါဘဲ။ဟုိးလြန္ခဲ့တဲ့၁၉၂ဝေက်ာင္းသားသပိတ္တို႔ ဘာတို႔ကေန အစေပါ့ဗ်ာ။ သပိတ္တေလွ်ာက္လံုးဟာလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ အားလံုးဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ ေခါင္းေဆာင္မႈက အဓိကပဲ။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ဆိုတဲ့ေနာက္ ဘာပဲေျပာေျပာ ပညာတတ္ေတြလို႔ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ ဒါက တပိုင္းေပါ့။ ဒါက အလြန္႔အလြန္ကို အေရးၾကီးတဲ့ တပ္ဦးက အင္အားစုေပါ့”

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“အေျခခံလူတန္းစားေတြရဲ႕ဘဝ မျပည့္စံုဘူး၊ ထြက္ေပါက္မရွိေတာ့ဘူး၊ စားစရာလည္း မရွိေတာ့ဘူး၊ ဘာမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း မရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္ ေပါက္ကြဲၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ လူလတ္တန္းစားမွာ ပါေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြက စခဲ့တာဆုိေတာ့ သမိုင္းမွာ အထင္အရွား ရွိခဲ့တာပဲ။ ေက်ာင္းသားေတြလည္း အခု ဘယ္လို ေနတယ္ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ မွန္းလို႔ ရပါတယ္။ တကယ္ေကာ လူထုအံုၾကြမႈ လိုၿပီလား၊ မလိုဘူးလားဆုိတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါကို တထိုင္တည္းနဲ႔ ေျပာလို႔မရဘူး”

ဦးေအာင္သူၿငိမ္း

“က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့အဓိကကေတာ့ဗ်ာ… မေက်နပ္တဲ့ လူစုလူေဝးေပါ့ေနာ္။ ဘာလို႔ဆုိေတာ့ ဒီဥစၥာက အေရးၾကီးတယ္ဗ်။ ေနာက္တခုကက်ေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္… လူလတ္တန္းစားက အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ဒီကိစၥေတြမွာ ဦးေဆာင္ၾကတာ။Opinionလူစားလုိ႔ ေခၚတာေပါ့။ သူတို႔က အျမင္ရွိတယ္၊ က်န္တဲ့ သူေတြကို ရွင္းျပႏုိင္တယ္၊ ခ်ျပႏုိင္တယ္၊ ဦးေဆာင္ႏုိင္တယ္ စသျဖင့္ ဒီလိုအေနအထားေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လူထုအံုၾကြမႈေတြက အဲဒါမ်ဳိးမွာ ေပါင္းစပ္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္တာေပါ့”

လူထုအံုၾကြမႈ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ဖုိ႔ ေသာ့ခ်က္ကေကာ။

ဦးဝင္းတင္

“အဓိကအက်ဆံုး ေသာ့ခ်က္လို႔ က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ လူထုပါဖို႔ပဲဗ်။ လူထုပါဖို႔ဆုိတာကေတာ့ ဥပမာ ၈၈ တုန္းက လူထုပါလုိ႔ ျဖစ္တာ။ လူထုမပါရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ရပ္ကြက္ေတြ၊ ရပ္ကြက္ေတြတုိင္းမွာ ပါတီယူနစ္ေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိတယ္။ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲရွိရွိ တကယ့္ကို အံုၾကြမႈလည္း ေပၚလည္းလာေကာ လူထုတရပ္လံုး ထြက္လာတာ။ လူထုဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ခုနကေျပာသလို ေက်ာင္းသားလူငယ္တင္ မကေတာ့ဘူး။ အလုပ္သမား၊ လယ္သမားတို႔၊ ၿမိဳ႕ေနလူတန္းစားေတြ ပါလာတယ္။ ရပ္ကြက္ထဲက လူေတြ ထြက္လာတယ္။ ဒါက ပါဝင္တဲ့ ေနရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အင္အားစုဟာ လူထုလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရတယ္။ လူထုပါလာၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဒီလူထုအံုၾကြမႈ၊ လႈပ္ရွားမႈဟာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္တဲ့ အလားအလာ ရွိတယ္”

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“ခင္ဗ်ားထုိင္းကိုၾကည့္ပါလားဗ်၊အခုလစ္ဗ်ားကိုၾကည့္ပါလားဗ်ာ။ႏုိင္ငံမွာရွိေနတဲ့ကာကြယ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြေပါ့။ ကာကြယ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ဘယ္ဘက္က ပါသလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ ေနသလဲ၊ ၾကားမွာ ေနသလား။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစာက ဘယ္ေလာက္မွားယြင္းေနသလဲ၊ ျပည္သူေတြက ဘယ္ေလာက္မွန္ကန္ၿပီးေတာ့ မွန္ကန္စြာ ဒီဟာကို သယ္ေဆာင္ႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြ လိုတာေပါ့ဗ်ာ”

“ျပည္သူတရပ္လံုး ပါဝင္ႏုိင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈသာလွ်င္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္တာေပါ့။ ဒီလုိ အစိတ္အပိုင္းတခ်ဳိ႕သာ ပါဝင္လာ႐ုံနဲ႔ေတာ့လည္း ဒီကိစၥၾကီးတခုလံုးကို ေမွာက္လွန္ၾကည့္ဖို႔ဆုိတာလည္း သိပ္မလြယ္လွပါဘူး”

ဦးေအာင္သူၿငိမ္း

“အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ အခ်က္ေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အေျခအေနလည္း ပါတယ္၊ ေနာက္ ကိုယ့္လူထုဘက္က ဘယ္ေလာက္ အင္အားစုစည္းမိသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ေခါင္းေဆာင္မႈလည္း အေရးၾကီးပါတယ္။ ေနာက္ ဘယ္လိုမ်ဳိး မဟာဗ်ဴဟာ က်င့္သံုးမွာလဲေပါ့”

“အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူဆီမွာရွိတဲ့ စစ္တပ္အပိုင္းေပါ့ဗ်ာ။ စစ္တပ္တို႔၊ ရဲတု႔ိ စသျဖင့္ ဒီလုိ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ဆႏၵျပတဲ့ သူေတြဘက္ကို လာေပါင္းမလားေပါ့။ ဒီအခ်က္လည္း အေရးၾကီးတယ္”

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အဓိကအခ်က္က ဘာလို႔ သံုးသပ္ႏုိင္သလဲ။

ဦးဝင္းတင္

“အလြယ္ဆံုး၊ အဓိက အက်ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ဒီစစ္အာဏာရွင္ေတြ မရွိေအာင္၊ စစ္အာဏာရွင္ ျပဳတ္က်ေအာင္ ဒီစနစ္ဆိုးကို ျပည္သူလူထုရဲ႕ အံုၾကြမႈတို႔၊ လူထုအံုၾကြမႈတို႔နဲ႔ ႐ိုက္ခ်ဳိးႏုိင္ဖို႔ပဲ။ အဲဒါက အဓိကပဲလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျဖစ္ထြန္းဖို႔အတြက္ကို ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ ၾကိဳးစားတဲ့ ေနရာမွာ လူထုအံုၾကြမႈေတြက ဒီမိုကေရစီနည္းနဲ႔ လူေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈပဲ”

“ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကိစၥမွာ အေရးၾကီးဆံုးက ဘာလဲဆုိေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြဆုိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အဖြဲ႔အစည္းေပါ့…ပါတီျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္၊ စစ္တပ္ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္၊ လူတစုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အာဏာရွင္ေတြျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအာဏာရွင္ေတြ၊ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဖယ္ရွားႏုိင္ျခင္းသာလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ လမ္းစျဖစ္မယ္”

“အာဏာရွင္ကိုမတိုက္ဝံ့ရင္ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲဆိုတာကက်ေနာ္ထင္တယ္…လူေတြလမ္းေပၚမွာ ဆႏၵျပ႐ံုေလာက္ပဲ ရွိမွာပဲ။ အဲဒီကေန ဘာမွ တက္လာမွာ မဟုတ္ဘူး”

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“အဓိက အက်ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေထာင္ထဲ မေရာက္ခင္တုန္းကေတာ့ ဒီစစ္အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ပဲေပါ့ဗ်ာ။ အခုက စစ္အစိုးရ မျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ဘူးေလ။ မရႏုိင္တဲ့အျပင္ သူကေတာင္မွ ေျပာင္းၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေခၚၿပီးေတာ့ ေနာက္အစုိးရ ျဖစ္သြားၿပီဗ်ာ။ အဲဒီလိုဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သြားရမွာက စစ္အစိုးရ ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ သက္သက္ခ်ည္း လုပ္မွာလား၊ သို႔မဟုတ္ အေျခခံဥပေဒကို ၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္ကတဆင့္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ စီးပြားေရးဒီမိုကေရစီရေအာင္ ထူေထာင္ၿပီးေတာ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း ေရာက္ေအာင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ျပည္သူလူထု မနစ္နာဘဲနဲ႔ သြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ယူမလားဆိုတဲ့ ဟာကို ႏုိင္ငံေရးသမား အားလံုး၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အားလံုး၊ ပါဝင္ေနတဲ့ State holder အားလံုးက ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္”

“ျမန္မာႏုိင္ငံအဖုိ႔ကေတာ့ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲတဲ့ဘက္ကို သြားေနတာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ေနရတာပဲဗ်ာ။ အခုက စစ္အစိုးရက ဆုတ္သြားၿပီေလ။ ဆုတ္သြားတဲ့ စစ္အစိုးရ ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ဆုိတာ မရွိေတာ့ဘူးဗ်ာ။ ျဖဳတ္ခ်ခ်င္တယ္ဆိုလည္း စိတ္ကူးယဥ္ပဲ ျဖစ္မယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ဟာကို စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ဒီပြဲမွာ ႏႊဲၿပီး၊ ဒီတပြဲမွာ မေအာင္ျမင္ရင္ ေနာက္ ၅ ႏွစ္တိုင္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ၾကီး ျဖစ္လာေအာင္၊ အမွန္အကန္ လႊတ္ေတာ္ၾကီး ျဖစ္လာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းၾကိဳးပမ္းျခင္းျဖင့္သာ ဒီ ဒီမိုကေရစီကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း သြားႏုိင္္မယ့္ အခြင့္အလမ္းရမွာပဲ”

ဦးေအာင္သူၿငိမ္း

“က်ေနာ္တို႔တုိင္းျပည္မွာဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သြားမယ္ဆိုတာမ်ဳိးကေတာ့ အကုန္လံုးေျပာေနတာေပါ့။ လက္ရွိ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔လည္း ဒီမိုကေရစီ သြားမယ္လုိ႔ ေျပာေနတာပဲ။ က်န္တဲ့ အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြကလည္း ဒီမိုကေရစီသြားမယ္လုိ႔ ေျပာေနတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီအေနအထားမွာ အကုန္လံုး ညွိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ တူညီတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ရွာႏုိင္လို႔ ရွိရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့”

“က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာကတဖက္နဲ႔တဖက္ကအားယူၿပီး အၿပိဳင္အဆုိင္လုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးမ်ဳိးက ဆက္ရွိႏုိင္တဲ့ အလားအလာမ်ဳိး ရွိပါတယ္”