ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ရင္ လူထုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လဲြေခ်ာ္

ထြန္းထြန္း တနလၤာေန႔၊ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၂၀ နာရီ ၂၈ မိနစ္ . Buzz

(ကိုဝင္းေအာင္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)

နယူးေဒလီ(မဇၥ်ိမ)။ ။ေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကိုဗဟိုအစိုးရခ်ဳပ္ကိုင္ေနသေရြ႔ တို္င္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လြဲေခ်ာ္ေနမည္ျဖစ္ကာ စိန္ေခၚမႈတရပ္အျဖစ္ ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ေရႊသေဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ တာဝန္ခံ ကိုဝင္းေအာင္က ႐ႈျမင္သည္။

အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေပၚထြန္းလာမွသာ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔ပိုင္ဆုိင္သည့္ သယံဇာတမ်ားအား ေရရွည္အတြက္ ထိန္းသိမ္းကာ သံုးစြဲသြားႏုိင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရပင္ လူထုပိုင္အျဖစ္ ျပ႒ာန္းသြားရန္ လိုအပ္သည္ဟု သူက ဆုိသည္။

ဧၿပီလ ၂၃ ရက္၊ စေနေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ စြမ္းအင္က႑တြင္ တ႐ုတ္၊ စကၤာပူႏွင့္ ကိုရီးယား ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲ၍ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြတူးေဖာ္၊ ထုတ္လုပ္ေရးမ်ား လုပ္ကိုင္သြားမည္ဟု ပါရွိလာခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ NorthPetro-ChemCorporationLtd(NPCC)၊စကၤာပူမွ SNOG Pte.,Ltd ႏွင့္ UPR Pte.,Ltd ၊ ကိုရီးယားမွ Korea Myanmar Development Co.,Ltd (KMDC) Brilliant Oil Corporation Pte.,Ltd (BOC) တို႔ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ တနသၤာရီ ကမ္းလြန္ေဒသမ်ား၌ ပူးတြဲ လုပ္ကိုင္မည္ဟု စြမ္းအင္ဝန္ၾကီး ဦးသန္းေ႒းက အထူးစီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအဖြဲ႔၏ (၁/၂ဝ၁၁) ညွိႏႈိင္းအစည္းအေဝး၌ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ စြမ္းအင္က႑တြင္ တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္မႈမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေဒသခံျပည္သူမ်ားအတြက္မူ အက်ဳိးခံစားခြင့္မရွိဘဲ စစ္တပ္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္သာ သံုးစြဲေနသည္ဟုပါ ကိုဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။

ေရႊသေဘာဝဓာတ္ေငြ႔လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔သည္ျမန္မာႏုိင္ငံရွိေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ား၌ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအေပၚ စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဖာ္ထုတ္ေနသည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။

ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ထြက္ရွိမႈ၊ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ ယင္းက႑မွ ရရွိသည့္ အက်ဳိးအျမတ္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) အပါအဝင္ အိမ္နီခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ စြမ္းအင္က႑ ဆက္စပ္မႈ၊ အစိုးရအတြက္ ယင္းက႑အေရးၾကီးပံု၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္သည့္ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာ က႑မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကိုဝင္းေအာင္ကို မဇၥ်ိမသတင္းေထာက္ ထြန္းထြန္းက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ထုတ္လုပ္မႈအေျခအေနနဲ႔ဘယ္ႏုိင္ငံကကုမၸဏီေတြ အမ်ားဆံုး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေနၾကလဲဗ်။

“ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ အထူးသျဖင့္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကို လုပ္ကြက္ေတြေပါ့ေနာ္၊ ကုန္းတြင္းေကာ၊ ကမ္းလြန္ေကာဆုိၿပီး လုပ္ကြက္ႏွစ္မ်ဳိး ရွိတာေပါ့။ ေလာေလာဆယ္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လုပ္ကြက္ေတြအထဲမွာ ကုန္းတြင္းနဲ႔ ကမ္းလြန္ လုပ္ကြက္ေပါင္း ၇ဝ ေက်ာ္လုိ႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီဟာကုိ ကုမၸဏီေပါင္း ၄၂ ခုေက်ာ္ေလာက္က လုပ္ကိုင္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဲဒီလုပ္ကြက္ေတြမွာ လုပ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကက်ေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ အပါအဝင္ တ႐ုတ္ရယ္၊ အိႏၵိယရယ္၊ တျခား Multi-nationalCooperation ေပါ့။ ႏုိင္ငံေပါင္းစံု ေရနံကုမၺဏီေတြက လာၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ေနတာကို ေတြ႔ရတာေပါ့”

“အထူးသျဖင့္ကမ္းလြန္တူးေဖာ္တဲ့အခန္းက႑မွာဆိုရင္အေမရိကားကChevronခ်ာဗရြန္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ TOTALဆိုတဲ့ျပင္သစ္ကကုမၸဏီလုပ္ကိုင္ေနတာရွိတယ္။ရခိုင္ဘက္မွာဆိုရင္ေတာ့ကမ္းလြန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ေရးမွာဆိုရင္ ေတာင္ကိုရီးယားက ေဒဝူးအင္တာေနရွင္နယ္ေပါ့။ အခုဆိုရင္ ေဘာ္စကိုက သူတို႔ကို ဝယ္လုိက္တယ္ေပါ့။ ေနာက္ အိႏၵိယက ကုမၸဏီႏွစ္ခုရယ္ အဲဒီကမ္းလြန္အပိုင္းမွာ လုပ္ကိုင္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီကုမၸဏီေတြရဲ႕ အေနအထားကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို ၾကီးၾကီးမားမား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္”

“ကုန္းတြင္းပိုင္းမွာက်ေတာ့ကုမၸဏီအစံုေပါ့ေနာ္။တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲတ႐ုတ္SNOG Pte. Ltd. နဲ႔ CNOOCဆိုတဲ့ကုမၸဏီေတြကတျခားႏုိင္ငံေတြထက္စာရင္ကုန္းတြင္းတူးေဖာ္ေရးမွာပိုၿပီးေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကိုင္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ဗ်”

ျမန္မာ့စြမ္းအင္ကေကာ ဘယ္အတိုင္းအတာနဲ႔ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနသလဲ။

“ျမန္မာ့ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ MOGEေပါ့ေနာ္။MOGEက လုပ္ကိုင္တာဆိုလို႔ ရတနာ ရဲတံခြန္ဘက္မွာက ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ေတြ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရႊသဘာဝဓာတ္ေငြ႔နဲ႔ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ေတြ႔ရတယ္ဗ်”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်မႈ ပံုစံေတြကိုေကာ ဘယ္လိုေတြ႔ရလဲ။

“၁၉၉၈ေနာက္ပိုင္းကေနထိုင္းႏုိင္ငံကိုတင္သြင္းေရာင္းခ်ေနတဲ့သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းေပါ့ေနာ္။ ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပိုက္လိုင္းတည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ တင္သြင္းတာ ေတြ႔ရတယ္။ အခု ရခိုင္ျပည္က ထြက္မယ့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကိုလည္း တ႐ုတ္ျပည္ကို အဲဒီလိုမ်ဳိး ပိုက္လိုင္း အၾကီးၾကီးနဲ႔ တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ တင္သြင္းသြားမွာ ျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္အေနနဲ႔လည္း ရခိုင္ျပည္မွာ ပင္လယ္ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းလာမယ့္ ေရနံေတြကို ပိုက္လိုင္းၾကီးနဲ႔ အၿပိဳင္ေပါ့ေနာ္။သူတုိ႔တင္သြင္းဖုိ႔တည္ေဆာက္သြားမွာျဖစ္တယ္။ သေဘၤာနဲ႔ တင္သြင္းေရာင္းခ်တာမ်ဳိးေတာ့ မေတြ႔ရေသးဘူးေပါ့”

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ထြက္ရွိမႈအေျခအေနက ဘယ္လိုရွိေနလဲ။

“ေလာေလာဆယ္ ၁၉၉၈ ေနာက္ပိုင္း ရတနာရဲတံခြန္ စီမံကိန္းေနာက္ပိုင္းေပါ့ေနာ္။ အခု ေရႊသဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ ရွိလာတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းမွာ ပထံုးလံုဆိုတဲ့ အစမ္းတူးကြင္းေတြ ရွိလာတယ္။ ဒီ ရတနာ ရဲတံခြန္နဲ႔ ေဇာတိကလုပ္ကြက္ေတြ ရွိလာတယ္ဆိုေတာ့ အကုန္လံုး ေပါင္းလိုက္ရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေလာေလာဆယ္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပမာဏက ၂ဝ ကုဗေပ၊ ထရီလီယံ ကုဗေပေပါ့၊ တႏွစ္ကို။ အဲဒီ့ေလာက္ထိ ခန္႔မွန္းလို႔ ရတာေပါ့။ အဲဒါ ျမန္မာႏုိင္ငံ လက္ရွိ ပိုင္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားေပါ့”

“တ႐ုတ္ကိုေတာ့ တႏွစ္ကို ၅ဝဝ ကုဗေပ ေရာင္းမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ထုိင္းကို ေရာင္းေနတာေတာ့ ၁၅ဝ၊ ၂ဝဝ ကုဗေပ ေရာင္းတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ တိုးၿပီးေရာင္းႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြလည္း ရွိပါတယ္”

ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ဖက္စပ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီေတြရွိလာတာေတြ႔ရတယ္။အဲဒီထဲမွာဘယ္ကုမၸဏီကထိပ္ဆံုးက ရပ္တည္ေနသလဲ။

“ဖက္စပ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြက ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ငန္းေတြမွာ ထူးကုမၺဏီနဲ႔ အုိက္ရီေပါ့။ အဲဒီ ကုမၸဏီေတြ ထဲထဲဝင္ဝင္ပါတာ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ ဖက္စပ္ကုမၸဏီမွာ၊ ေနာက္ပိုင္း ဝင္လာတာမွာ ကိုရီးယား-ျမန္မာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ကုမၸဏီေပါ့။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ အဲဒီကုမၸဏီက ေနာက္ပိုင္းဆုိရင္ ၾကီးၾကီးမားမား ျဖစ္မယ္လုိ႔ ထင္တယ္ဗ်”

ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းမွာလည္းေရနံတြင္းသစ္ေတြေတြ႔ရွိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးဘာေတြမ်ား ထပ္ၾကားသိရတာ ရွိလဲဗ်။

“SNOGPte.ေပါ့ေနာ္။ဒီSNOGPte. နဲ႔ တ႐ုတ္ CNOOC ကုမၺဏီေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းမွာ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ေတြေကာ၊ ေရနံတြင္းေတြေကာ လုပ္ေနတာေတြ ရွိတာေပါ့။ က်ေနာ္သိသေလာက္ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေျခအေနကလည္း သူတို႔ ဒီ တႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အရမ္းကို စြမ္းအင္ လိုအပ္ေနတဲ့ အေနအထားတခုကို ေတြ႔ရတာေပါ့။ ဆိုေတာ့ လက္ရွိ အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက လာမယ့္ ေရနံေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တူးေဖာ္ေနတဲ့ ေရနံတြင္းေတြကရမယ့္ ေရနံေတြကလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ရွိသမွ် အကုန္ရသေလာက္ေပါ့ေနာ္၊ အကုန္လံုး တ႐ုတ္ကို တင္သြင္းလာႏုိင္တဲ့ အေနအထားတခုကို ေျပာလို႔ ရတာေပါ့’’

’’ဆုိေတာ့ အဲဒီလုပ္ကြက္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို သီးသီးသန္႔သန္႔ လုပ္တာကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္။ အဓိကျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ စိန္ေခၚမႈေတြက အဲဒီစီမံကိန္းေတြက က်ေနာ္တို႔အတြက္ အလုပ္သမားေတြက အစေပါ့ေနာ္၊ ဘာအခြင့္အေရးမွ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ အကုန္လံုးက သူတို႔ဟာသူတို႔ လာလုပ္တယ္။ သူတို႔လူေတြကို ေနရာခ်ထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီက သယံဇာတေတြ အကုန္လံုး ျပန္ယူသြားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ဘာမွ အက်ဳိးအျမတ္ မရွိပါဘူး”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကုန္းတြင္းနဲ႔ ကမ္းလြန္ရွိတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္ေဒသက အထြက္ဆံုးလဲ။

“ေလာေလာဆယ္ ကမ္းလြန္တူးေဖာ္ေနတဲ့ အေနအထားတခုမွာ ရခိုင္ ေရႊသဘာဝဓာတ္ေငြ႔က ထြက္တဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ကေတာ့ အမ်ားဆံုး ျဖစ္မွာေပါ့ေနာ္။ ကုန္းတြင္းပိုင္းမွာက်ေတာ့ ၁၇ဝဝ ၊ အဲဒီဝန္းက်င္ကတည္းက တူးေနတဲ့ ေရနံေျမေဒသပဲ ရွိတယ္။ အဲဒီအျပင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ တူးေနတဲ့တြင္းေတြ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ တခ်ဳိ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းနဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းတို႔ ဘက္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ မႏၲေလးတိုင္းအတြင္းမွာရွိတဲ့ တြင္းသစ္ကေတာ့ ေရနံအထြက္က ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားမယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ ရတာေပါ့”

ဒီလုပ္ငန္းကေကာ အစိုးရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလဲဗ်။

“နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ ၁၉၉၄ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ စၿပီးေတာ့လုပ္တဲ့အပိုင္းေတြမွာ ဒီ ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြမွာ အဲဒီေနာက္ပိုင္း သူတို႔အေနနဲ႔ တိုးခ်ဲ႕ၿပီး လုပ္ကိုင္လာတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြကို ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီလုိမ်ဳိး အခန္းက႑ေတြမွာ တိုးတက္လုပ္ကိုင္တာကုိ ေတြ႔ရတယ္ဗ်”

“၉၈ ကေန ၂ဝ၁ဝ အကုန္ေလာက္အထိေပါ့။ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီလိုလုပ္ငန္းေတြထဲကေန အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္ေပါင္း ၉ သန္းေပါ့ေနာ္။ ၉ ဘီလီယံေလာက္နဲ႔ လည္ပတ္လုပ္ကိုင္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အနည္းဆုံးကေတာ့ သူတို႔ (အစိုးရ)လက္ထဲကိုေတာ့ ၅ ဘီလီယံေပါ့ေနာ္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅ ေထာင္ေလာက္ကေတာ့ သူတို႔အိတ္ထဲကို အျမတ္အစြန္းထဲမွာ အၾကီးမားဆံုး အျမတ္အစြန္းအေနနဲ႔ လက္ခံရရွိမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့”

“သိပ္မၾကာခင္မွာ တ႐ုတ္ကို ေရာင္းမယ့္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းကလည္း တႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ၁ ဘီလီယံေပါ့ေနာ္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းတေထာင္ေလာက္ေတာ့ အနည္းဆံုးရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ထင္တယ္”

အစိုးရကေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြကေနဝင္ေငြေတြ ရရွိေနေပမယ့္ ထုတ္ျပန္မႈ မရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေကာ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္လဲဗ်။

“အထူးသျဖင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ရလာတဲ့ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔က ပိုက္ဆံေတြကို သူတုိ႔ရဲ႕ စစ္တပ္အင္အားနဲ႔ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ၾကီး တည္ေဆာက္မယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကပဲ သံုးတာမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေခတ္မီလက္နက္ တပ္ဆင္တာတို႔၊ ႏ်ဴကလီးယားဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြ၊ ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းတူးတာေတြ၊ ေနာက္ ေနျပည္ေတာ္ေဆာက္တာေတြ။ အေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို႔အတြက္ပဲ သံုးတာမ်ဳိးကိုေတာ့ ေတြ႔ရတာေပါ့ေနာ္”

“တကယ့္တကယ္တုိင္းျပည္မွာလိုအပ္ေနတဲ့က်န္းမာေရး၊ပညာေရးအပါအဝင္သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆိုက္ကလုန္းနာဂစ္တို႔၊ ဂီရိတို႔ဆုိတဲ့ ဟာေတြမွာ သူတို႔အေနနဲ႔၊ အစိုးရတရပ္ အေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ ဘာမွ ထဲထဲဝင္ဝင္ အက်ဳိးေပးၿပီး ေထာက္ပံ့တာမ်ဳိးလည္း မေတြ႔ရဘူးဗ်။ ဆိုေတာ့ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ သူတို႔အေနနဲ႔ တစံုတခုအထိ သဘာဝသယံဇာတနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြကိုလည္း ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ အက်ဳိးအျမတ္ တစံုတခုထိရေအာင္ လုပ္မယ္လုိ႔ေျပာတာေပါ့”

“ဒါေပမဲ့ ေျပာတာကေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ တကယ့္တကယ္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အရွိန္ယူရမယ္။ အေျပာင္းအလဲတခု လုပ္ရမယ္လို႔ ထင္တယ္”

“ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကရတဲ့ ပုိက္ဆံကလည္း သူတို႔အတြက္ အဓိက မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ လမ္းေၾကာင္းတခု ျဖစ္ေနတာကိုး။ ဝင္ေငြအဓိကရတဲ့ လုပ္ငန္းတခုျဖစ္ေနေတာ့ ဒီဟာကို သူတို႔အေနနဲ႔ ဖြင့္ဟလိုက္ရင္ သူတို႔အေနနဲ႔ တစံုတခုေသာ စိန္ေခၚမႈၾကီး တရပ္အေနနဲ႔ ၾကံဳလာရမယ္လို႔ ထင္တယ္။ တကယ့္တကယ္ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ကြက္ေတြရဲ႕ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြကအစ၊ အဲဒီက႑ေတြမွာ ျမႇဳပ္ႏွံေနတဲ့ ပိုက္ဆံေတြရဲ႕ အေနအထားေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအတြက္ ေငြေၾကး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ ေဒသခံေတြအေပၚမွာ ရလာတဲ့ေငြေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္မယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထိ ပံ့ပိုးႏုိင္မယ္ဆိုတဲ့ ယႏၲရားတခုကို သူတို႔အေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ မေဖာ္သေရြ႔ကေတာ့ ဒီပိုက္ဆံေတြက သူတို႔စစ္တပ္ထဲကို သြားေနမယ္လို႔ ထင္တယ္ဗ်”

ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကိုအရမ္းသံုးစြဲေနမယ္ဆုိရင္ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္က်ရင္ ဒါေတြက ကုန္ခမ္းသြားႏုိင္သလဲ။

“ဒီဟာကေတာ့ ကုန္မွာေပါ့ေနာ္။ ဒီဟာက ျပန္လည္ရရွိႏုိင္ဖို႔ ျပန္ၿပီး အစားထိုး အသံုးခ်လို႔ရတဲ့ စြမ္းအင္ အရင္းအျမစ္ေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုေတာ့ တကမၻာလံုးမွာလည္း အဓိက ၾကံဳေနရတဲ့ဟာေတြက ဒီအရင္းအျမစ္ ဆံုး႐ႈံးမႈေပါ့။ ဒီအရင္းအျမစ္ေတြ ကုန္ဆံုးေနတဲ့ အေနအထားတခုမွာ က်ေနာ္တို႔ ၾကံဳေနရတာေပါ့ေနာ္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က ထုတ္ယူသံုးစြဲခဲ့တဲ့ ရတနာရဲတံခြန္ဘက္က သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဆိုရင္လည္း ထိုင္းကို ေနာက္ထပ္ ၂ဝ၂၈ အထိ သက္တမ္းတိုးခ်တာမ်ဳိး ေတြ႔ရတယ္။ ရခိုင္ျပည္ဘက္မွာ ထြက္မယ့္ ဟာေတြလည္း ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ အတြင္း တ႐ုတ္ကို ေရာင္းမယ္လုိ႔ ကတိကဝတ္ျပဳထားတာလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္”

“အဲဒီၿပီးသြားရင္ေတာ့ဒီဟာေတြကက်ေနာ္တို႔ဆီမွာဘာမွ က်န္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘိုးဘြားပိုင္ သယံဇာတေတြ အားလံုးကေတာ့ တျခားတိုင္းျပည္ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးရမယ္။ ၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ဆိုးဝါးတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္က်န္ခဲ့မယ္ ဆိုတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိုးရိမ္စရာေပါ့ေနာ္”

ေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းတည္ေဆာက္မႈနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီးလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈက ဘယ္လိုရွိလဲဗ်။

“သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းရဲ႕ အဓိကျပႆနာက အထူးသျဖင့္ ပိုက္လိုင္းတည္ေဆာက္တဲ့ ေနရာမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ လယ္ေျမေတြကို သိမ္းတာေတြရယ္၊ ၿပီးရင္ စစ္တပ္အင္အား တုိးခ်ဲ႕ၿပီးေတာ့ မတရားသျဖင့္ ႏွိပ္စက္တာေတြရယ္၊ ၿပီးေတာ့ အတင္းအဓမၼ ေစခိုင္းမႈနဲ႔ ေဒသခံေတြအေပၚ အႏုိင္က်င့္တာမ်ဳိးေတြကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရတနာရဲတံခြန္ စီမံကိန္းကတည္းက သိသာထင္ရွားၿပီးသားေပါ့ေနာ္”

“ရခိုင္ဘက္မွာ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔နဲ႔ ေရနံပိုက္လိုင္းေတြမွာလည္း စီမံကိန္းအစပဲ ရွိေသးတာေပါ့ေနာ္။ ဘာမွေတာင္ မေဆာက္ရေသးဘူးဆိုေပမယ့္ ေဒသခံေတြမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိး ထပ္တူထပ္မွ် အေတြ႔အၾကံဳေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတာကို က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး လယ္ယာေျမေတြကို အတင္းအဓမၼ သိမ္းပိုက္တာမ်ဳိးေတြ၊ အတင္းအဓမၼ လက္မွတ္ထိုးခိုင္းၿပီးေတာ့ ေလ်ာ္ေၾကး မျဖစ္စေလာက္ေလးနဲ႔ ထားခဲ့တာမ်ဳိးေတြ၊ ၿပီးရင္ အလုပ္သမားေတြကို ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္တာမ်ဳိးေတြ၊ ၿပီးရင္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာနဲ႔ အတင္းအဓမၼ အလုပ္လုပ္ခိုင္းတာမ်ဳိးေတြက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သိသာထင္ရွားေလာက္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတြ ေျပာလို႔ရတာေပါ့”

တိုင္းျပည္မွာေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ထြက္ေပမယ့္ျပည္သူေတြခံစားခြင့္ရမရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေကာ။

“သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြက ရခိုင္ျပည္က ထြက္တယ္။ ရခိုင္ျပည္က လူထုေတြအတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ ရွိလား၊ မရွိလားဆိုတာကေတာ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြက အကုန္လံုး တ႐ုတ္ကုိ ေရာင္းမွာျဖစ္တယ္ေလ။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတုိင္းအတာနဲ႔ ေျပာရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ လွ်ပ္စစ္ သံုးစြဲမႈက တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ထဲမွာ အနည္းဆံုး ပါတာေပါ့ေနာ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြထဲက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားကလည္း ဆီမီးခြက္နဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္ကို အဓိက သံုးၿပီးေတာ့ ရပ္တည္လာခဲ့တဲ့ လူတန္းစားေတြ ျဖစ္တယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ဆီက စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္ေတြကို တျခားႏုိင္ငံကုိ ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေရာင္းမယ္ဆုိတာ ဒါက ပိုၿပီးေတာ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ ဆိုးက်ဳိးပဲေပါ့ေနာ္။ ဒီက ထြက္ရွိတဲ့ သယံဇာတနဲ႔ စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ တိုက္႐ိုက္ခံစားပိုင္ခြင့္မရွိတဲ့အျပင္ဥပေဒမဲ့ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ တုိက္႐ိုက္ဆိုးက်ဳိးေတြကိုလည္း ေလာေလာဆယ္ ခံေနရတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္လုိ႔ရတာေပါ့”

အေနာက္ႏုိင္ငံေတြဘက္ကစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြလုပ္ထားတယ္ဆိုေတာ့ဒီက႑မွာ အစိုးရအေနနဲ႔အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔အတူဘယ္လိုပူးေပါင္းတိုးခ်ဲ႕လုပ္သြားႏုိင္တဲ့အေျခအေနရွိသလဲ။

“အာဆီယံႏုိင္ငံေတြထဲမွာကအစိုးရေတြ၊ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တုိင္က ေတာ္ေတာ္ေလးကို အေျခခံမက်တဲ့ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈပံုစံနဲ႔တည္ေဆာက္ထားတဲ့အဖြဲ႔အစည္းၾကီး ျဖစ္တယ္ေလ။ဆိုေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာတို႔၊သယံဇာတပိုင္းဆုိင္ရာတို႔ကသူတို႔အေနနဲ႔အဲဒါေတြကိုစနစ္တက် ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတဲ့ကတိကဝတ္ေပး႐ံုကလြဲၿပီးေတာ့ဘာမွလက္ေတြ႔က်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မဟုတ္ဘူး။ တႏုိင္ငံနဲ႔ တႏိုင္ငံ ေပါင္းေနတဲ့ အေနအထားတခုမွာလည္း စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ ရဖို႔အတြက္ ေပါင္းေနတဲ့ အေနအထားတခုကို ေတြ႔ရတာေပါ့ေနာ္”

“ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ ထားတဲ့ တခ်ဳိ႕အာဆီယံႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရးကလည္း အဓိကအားျဖင့္ အာဆီယံႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ လူသားအရင္းအျမစ္ေတြေပါ့။ အဲဒီဟာေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ရမလဲဆိုတဲ့ အေနအထားတခုမွာ ႏုိ္င္ငံေရးအရ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့၊ နအဖအစိုးရကို အကာအကြယ္ေပးၿပီးေတာ့ ရွိသမွ် ျမန္မာႏုိင္ငံက အရင္းအျမစ္ေတြ၊ သယံဇာတေတြကို လိုေနတဲ့ အေနအထားတခုမွာ သူတို႔ ေပါင္းေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္”

“ဆိုေတာ့အာဆီယံႏုိင္ငံေတြထဲမွာရွိတဲ့ကုမၸဏီေတြနဲ႔အစိုးရေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ပိုၿပီး သိသာထင္ရွားတာက သူတုိ႔အေနနဲ႔ကျမန္မာႏုိင္ငံမွာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကိုဆက္လက္ၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္သြားမယ္ဆိုတာပါပဲ၊ အဓိကကေတာ့။ သူတို႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကိုမ်က္လံုးမွိတ္ၿပီးေတာ့ဟန္ေဆာင္ေနမွာပဲေလ။သူတို႔ အက်ဳိးအျမတ္ ရစရာရွိတာကေတာ့ အကုန္လံုး ယူသြားမွာပဲ”

ဒီစြမ္းအင္က႑ကအိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရးမွာျမန္မာအစိုးရအတြက္ဘယ္ေလာက္ထိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသလဲ။

“ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ကာလေတြက၊ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအရေရာ ေငြေရး ေၾကးေရးဆိုင္ရာေရာ၊ စစ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာေကာ သူတို႔အေနနဲ႔ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တု႔ိဆီက သယံဇာတေတြနဲ႔ အလဲအလွယ္ လုပ္ခဲ့တာေတြက ပိုၿပီးေတာ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ သာဓကေတြေပါ့ေလ။ ဥပမာ အိႏၵိယျဖစ္ျဖစ္၊ တ႐ုတ္ျဖစ္ျဖစ္၊ အာဆီယံ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ သူတို႔ဆီကသယံဇာတပစၥည္းေတြနဲ႔သူတို႔ဆီကရလာမယ့္ႏုိင္ငံေရးအကာအကြယ္ေပးမႈေတြ၊ ေငြေရးေၾကးေရးအေထာက္အပံ့ေတြကိုအေပးအယူလုပ္လာခဲ့တာေတာက္ေလွ်ာက္လုိ႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္”

“ထုိင္းဆိုရင္လည္း အဲဒီလိုပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ရရွိတဲ့ နယ္စပ္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးတို႔၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ဝယ္ယူတာတို႔၊ ၿပီးရင္ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ရတဲ့ အလုပ္သမားေတြ အသံုးျပဳေနရတယ္ဆုိတာကလည္း ဒါ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဆုိင္ရာမွာ ပိုၿပီးေတာ့ အက်ဳိးအျမတ္ ျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ လုပ္ငန္းေတြလု႔ိ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ စကၤာပူလည္း အဲဒီလိုပါပဲ။ နအဖစစ္အုပ္စုနဲ႔ အဓိက ေငြေရး ေၾကးေရးပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ဆက္ဆံေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြေလ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီလိုပါပဲ။ အာဆီယံႏိ္ုင္ငံေတြနဲ႔ ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွထားတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ နအဖအုပ္စုနဲ႔ ဆက္ဆံခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္။ နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔လည္း ဒီလိုမ်ဳိး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ သယံဇာတေတြကို အေပးအယူလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အာဆီယံတခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အကာအကြယ္ေပးမႈေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့မႈေတြ အမ်ားၾကီး ရခဲ့တယ္ေလ”

“ဥေရာပပဲျဖစ္ျဖစ္၊အေမရိကပဲျဖစ္ျဖစ္စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈတို႔၊ အျပစ္ေပး အေရးယူတာေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္လည္း တခ်ဳိ႕ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယတို႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာထားတဲ့ စီးပြားေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက ရလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရးပိုင္း ဆိုင္ရာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာပဲျဖစ္ျဖစ္ အကာအကြယ္ေပးခဲ့တာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါက ပုိၿပီးေတာ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ သာဓကပါပဲ”

အိႏၵိယနဲ႔တ႐ုတ္မွာလည္းေရနံထြက္တာရွိပါတယ္။မသံုးဘဲထိန္းသိမ္းၿပီးျမန္မာႏုိင္ငံကေနအလုံးအရင္းနဲ႔ ဝယ္ယူေနတဲ့အေပၚ သံုးသပ္ေပးပါလား။

“တ႐ုတ္တို႔၊ အိႏၵိယတို႔မွာ သယံဇာတေတြ ရွိေကာင္း ရွိႏုိတာေပါ့။ အိႏၵိယနဲ႔ တ႐ုတ္ရဲ႕ အဓိကျပႆနာက သူတို႔ရဲ႕ လူဦးေရဆိုတာကလည္း ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ သံုးပံု တပံုေက်ာ္ေလာက္ကို ျဖစ္ေနတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ လူဦးေရရဲ႕ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္တဲ့ဟာက သူတို႔ဆီမွာရွိတဲ့ သယံဇာတနဲ႔ မေလာက္ဘူး။ အိႏၵိယမွာဆိုရင္လည္း အီရန္ အပါအဝင္ ေဆာ္ဒီႏုိင္ငံေတြကေန ပိုက္လိုင္းၾကီး ၃ ခုနဲ႔၊ တခ်ဳိ႕ ပါကစၥတန္ကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ တင္သြင္းတာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ စြမ္းအင္လံုၿခံဳေရးပိုင္းဆုိင္ရာနဲ႔ တခ်ဳိ႕ ပါကစၥတန္ကို ျဖတ္သန္းလာရတဲ့ ပိုက္လိုင္းေတြကိစၥကလည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံေရးဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ ပိုၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားတခုကို ျဖစ္လာတာကတခုေပါ့”

“တ႐ုတ္ဆိုရင္လည္း အဲဒီလိုပါပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္စြမ္းအင္လံုၿခံဳေရးက အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ရွိတဲ့ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ႏုိင္မႈနဲ႔ တင္သြင္းႏုိင္မႈအေပၚ မွီခိုထားရတာရွိေတာ့ အဲဒီဟာေတြက ေနာက္လာမယ့္ စြမ္းအင္လံုၿခံဳေရးအတြက္ အဓိကစိုးရိမ္စရာေတြ ျဖစ္ေနတာေပါ့ေနာ္”

“ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ စြမ္းအင္နဲ႔ေတာင္ မေလာက္ဘူးဗ်။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ေပါ့ေနာ္။ တခ်ဳိ႕ သူတို႔ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ၊ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ဒီ စြမ္းအင္က႑ေတြကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ေနၾကတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တာေပါ့”

တဆက္ထဲထပ္ေမးရရင္ေတာ့ေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဆိုတာေရရွည္မွာ ကုန္သြားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ထိန္းသိမ္းသင့္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။

“မရွိမျဖစ္ထုတ္သံုးရတဲ့ အေနအထားတခုမွပဲ ထုတ္သံုးသင့္တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္ဗ်။ အခုေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာရွိတဲ့ သယံဇာတေတြကို ေရရွည္မွာ သံုးစြဲႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ပိုၿပီးေတာ့ ထိန္းသိမ္းၿပီးေတာ့ သံုးစြဲႏုိင္ေလာက္တဲ့ ယႏၲရားပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ မူဝါဒမ်ဳိးကို ခ်ေပးသင့္တာေပါ့ေနာ္၊ အစိုးရတရပ္အေနနဲ႔။ အဲဒီလိုမ်ဳိး မူဝါဒေတြ ခ်တဲ့ေနရာမွာလည္း ေဒသခံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း အမ်ားၾကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ၿပီးမွပဲ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ သယံဇာတပစၥည္းေတြ၊ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတ ပစၥည္းေတြနဲ႔ အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေပၚထြန္းမွပဲ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ဒီသယံဇာတပစၥည္းေတြကို ေရရွည္မွာ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ သိုသိုသိပ္သိပ္ သံုးစြဲသြားႏုိင္မယ့္ အေနအထားတခုကို ေတြ႔ရမွာေပါ့။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ဒီအတိုင္းပဲ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာရွိတဲ့ သယံဇာတေတြ ဆံုး႐ႈံးသြားမယ္”

ဒီစြမ္းအင္က႑ေတြမွာ လူထုအေနနဲ႔ ဘယ္လိုေနရာကေန ပါဝင္သင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ။

“အထူးသျဖင့္ သယံဇာတကို စီမံကြပ္ကဲတဲ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ေပါ့ေနာ္။ တိုင္းျပည္မွာ ထြက္ရွိတဲ့ သယံဇာတေတြကို ဗဟိုအစိုးရက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားမယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားတခုကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး၊ ဒီေဒသခံေတြနဲ႔ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္အသီးသီးမွာရွိတဲ့ တို္င္းရင္းသားျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ သယံဇာတနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့တဲ့ဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တလြဲတေခ်ာ္ၾကီး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒါ ဗဟိုအစိုးရက ခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့ကာလတခုမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိန္ေခၚမႈတရပ္လို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့”

“ဒါေတြကို စနစ္တက် ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ဗဟိုအစိုးရၾကားမွာ ပိုၿပီးေတာ့ သိသိသာသာ၊ ျပတ္ျပတ္သားသား ျပ႒ာန္းထားတဲ့ စနစ္တခုလိုတယ္ဗ်။ ေနာက္ အေျခခံဥပေဒကိုယ္တုိင္ကလည္း ဒီသယံဇာတပစၥည္းေတြကို တိုင္းျပည္မွာ ေနထိုင္တဲ့ လူထုေတြ ပိုင္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ အေျခခံဥပေဒမွာကိုက အဲဒါမ်ဳိး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျပ႒ာန္းသင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး စနစ္တက်ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ မရွိသေရြ႔ကေတာ့ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ အသီးသီးမွာရွိတဲ့ လူထုေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္တဲ့ သယံဇာတေတြကို အကုန္လံုး ဗဟိုအစိုးရကတဆင့္ စီမံကြပ္ကဲတာကိုပဲ ခံေနရမယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့”