ေရေဘးေၾကာင့္ ထိုင္းေတာင္ပိုင္း ျမန္မာမ်ား အလုပ္ရပ္နား

ကိုေပါက္ အဂၤါေန႔၊ ဧၿပီလ ၀၅ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၂၂ နာရီ ၃၄ မိနစ္ .

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။ ။ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ဆူရတ္ဌာနီခ႐ိုင္တြင္ ၅ ရက္ၾကာ မိုးရြာၿပီး ေရႀကီးသျဖင့္ စက္႐ံုလုပ္သား ျမန္မာဦးေရ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေရေဘးသင့္ကာ အလုပ္အကိုင္မ်ား ရပ္နားထားရသည္ဟု သိရသည္။

ဧၿပီလ၁ရက္ေန႔ကထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းTrangခရုိင္တြင္ဒလေဟာမုိးရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ေရႀကီးေနစဥ္။ ဓာတ္ပုံAFPPHOTO/MADAREE TOHLALA

မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔မွ ဧၿပီလ ၃ ရက္ေန႔အထိ ရြာခဲ့သည့္ မိုးေၾကာင့္ စက္႐ံုတခ်ိဳ႕ နစ္ျမဳပ္သည္အထိပင္ ျဖစ္ခဲ့ရသလို၊ ရာဘာျခံ၊ ဆီအုန္းျခံ၊ ပန္းရန္ လုပ္ငန္းမ်ားလည္း ရပ္နားေနၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။

“စက္႐ံုလည္ပတ္ဖို႔ ေနေနသာသာ က်ေနာ္တို႔အခန္းကိုေတာင္ ျပန္လို႔မရေသးဘူး။ ျပန္သြားတဲ့သူေတြက အေဝးကို ေရွာင္သြားၾကတာ။ ေရနည္းနည္းက်သြားတဲ့အခါ သြားလို႔ရတဲ့ ေနရာကို ထြက္သြားၾကတာ။ ေခါင္မိုးေလာက္ပဲ ေပၚတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္သမား တန္းလ်ားေတြကိုေတာ့ သြားလို႔မရေသးဘူး” ဟု ရာဘာတုံးစက္႐ံု အလုပ္သမားတဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

စက္႐ံုပိုင္ရွင္မ်ားကအလုပ္သမားမ်ားကိုရာဘာျခံ၊ ဆီအုန္းျခံ၊ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ခိုလံႈရန္ ေနရာခ်ေပးထားရာ အခ်ဳိ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ခိုလံႈေနခဲ့ၾကရသည္။

“အခု က်ေနာ္တို႔ေရာက္ေနတာက ပင္လယ္အစားအစာ ႏိုင္ငံျခားပို႔တဲ့ စက္႐ံုေပါ့။ ျမန္မာအလုပ္သမား ၅၀၀ ေက်ာ္ ရွိတာ။ ဒီစက္႐ံုက ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ႀကီးကို ျမဳပ္သြားတာ၊ ေခါင္မိုးက အစ။ ခုေတာ့ ေရျပန္က်လို႔ တဝက္ေပၚလာေပမယ့္ လူေတြေတာ့ ျပန္ေနလို႔ မရဘူးေပါ့”ဟု သြားေရာက္ကူညီေနသည့္ ပညာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဖာင္ေဒးရွင္း FEDမွ ဒါ႐ုိက္တာ ဦးထူးခ်စ္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ထိုေဒသအတြင္း ရွိေနသည့္ စက္႐ံုႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေရေဘးဒဏ္သင့္ ျမန္မာလုပ္သား တေသာင္းေက်ာ္ ရွိမည္ဟု သူကဆိုသည္။

“သစ္စက္ေတြေရာ က်ေနာ္တို႔ သြားလို႔မရတဲ့ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ စက္႐ံုေပါင္း ဘယ္ႏွ႐ံု၊ အႀကီးအေသးေတြက က်ေနာ္တို႔ အတိအက်ေတာ့ မသိဘူး။ ရာဘာျခံေတြ၊ ပန္းရန္ဆိုက္ေတြ၊ ဆီအုန္းျခံေတြ၊ ပုဇြန္၊ ငါး၊ မိေခ်ာင္း ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းေတြတိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ျမန္မာလုပ္သားဦးေရ ခန္႔မွန္းၾကည့္ရတာပါ။ ေရမလႊမ္းမိုးခင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔က အဲဒီမွာ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြဖြင့္ဖို႔ သြားဖူးတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာလုပ္သား ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ နဂိုကတည္းက ခန္႔မွန္းထားတာပါ” ဟု သူက ေျပာဆုိသည္။

ထို႔အျပင္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက အဆိုပါ ဆူလတ္ခ႐ိုင္တြင္ ျမန္မာအလုပ္သမား တသိန္းေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။

FED မွ ကိုထြန္းႏိုင္ကလည္း “ေခါင္မိုးပဲ ျမင္ရတဲ့ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲခင္ဗ်။ ပတ္ဝန္းက်င္က စက္႐ံုေတြ အကုန္ေရျမဳပ္ေနေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ကုန္းျမင့္ေပၚမွာ စက္႐ံုတ႐ံုရွိတယ္။ အဲဒီမွာ အားလံုး စုၿပီး လာေနၾကတယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီစက္႐ံုကပဲ ေနဖို႔ အကူအညီ ေပးထားတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေရလႊမ္းေဒသရွိ စက္႐ံုမ်ားတြင္ ထိုင္းလုပ္သား အနည္းငယ္ ရွိေသာ္လည္း သူတို႔အိမ္မ်ားဆီ ျပန္ကုန္ၾကျပီျဖစ္သည္။

ထိုင္းအစိုးရအေနျဖင့္ စတင္ေရႀကီးခ်ိန္က ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ထမင္းထုပ္မ်ားအား ရဟတ္ယာဥ္မ်ားျဖင့္ လိုက္လံေဝငွေပးခဲ့သလို၊ ထိုင္းစစ္တပ္ကလည္း အျမန္ေရယာဥ္မ်ားျဖင့္ လိုက္လံကူညီေပးကာ အလုပ္ရွင္မ်ားကပါ ၎တို႔အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ကူညီမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။

FEDကလည္းဆန္၊ ဆီ၊ ၾကက္သြန္၊ ငါးေသတၱာဗူး စသည္တို႔ ေထာက္ပံ့ေနၿပီး က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈပါ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္ဟု ဆုိသည္။

စက္႐ံုမ်ားတြင္ လုပ္အားခေငြ ေပးေခ်သည့္စနစ္မွာ စက္႐ံုတခုႏွင့္တခု မတူၾကေပ။ အခ်ဳိ႕သည္ လစဥ္၊ အခ်ဳိ႕မွာ ၁၅ ရက္တခါ ရွင္းေပးေလ့ရွိရာ အလုပ္ပ်က္ခဲ့ရသည့္ ေန႔ရက္မ်ားအတြက္ အလုပ္ရွင္မ်ားက မည္သို႔ေျဖရွင္းေပးမည္မွာ မေရရာေသးေပ။

“ထုတ္မေပးရေသးတဲ့လစာကိစၥကိုေတာ့ သူေ႒းေတြက အလုပ္ျပန္ဆင္းတဲ့အခါက်မွ အဲဒီကိစၥ ေျပာမယ္တဲ့” ဟု ျမန္မာအလုပ္သမားတဦးက မဇၥ်ိမကိုု ေျပာျပသည္။

သူကဆက္ၿပီး“က်ေနာ္တို႔စက္႐ံုဆိုတလေလာက္ေတာ့ေစာင့္ရဦးမယ္။သူေ႒းနဲ႔ေတာ့ အဆက္အသြယ္ရွိပါတယ္။ လာေခၚလို႔ရတဲ့အခ်ိန္ သူတို႔ လာေခၚမွာပါ။ ေရျပန္က်သြားရင္ေတာင္ စက္႐ံုသန္႔ရွင္းေရးတို႔၊ ပစၥည္းေတြ ျပန္လုပ္ရမွာတို႔က ရွိေသးတယ္။ အလုပ္ကေတာ့ ျပန္ရမွာပါ။ လစာလည္း ေပးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

အေအး႐ိုက္စက္႐ံုတြင္ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ လုပ္ခဲ့သည့္ အလုပ္သမားတဦးက “က်ေနာ္တို႔စက္႐ံုမွာ ပိုက္ဆံရွင္းတာ မွန္တယ္။ အခုလို ပ်က္ရက္ေတြအတြက္လည္း သူေ႒းက ေပးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာသံၾကားရတယ္။ ဟုတ္မဟုတ္ မသိေသးဘူးေပါ့။ သူေ႒းက အေဝးမွာေနေတာ့ သူနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ အဆက္အသြယ္ မရဘူးေပါ့။ ၾကားထဲက ကိုယ္စားလွယ္ေလာက္ပဲ ေျပာလို႔ရပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။

ဆူလတ္ခ႐ိုင္တြင္ သစ္စက္၊ ပရိေဘာဂစက္႐ံု၊ ပင္လယ္အသားဗူးစက္႐ံု၊ အေအးခန္းစက္႐ံု၊ ရာဘာတံုးစက္႐ံုမ်ား တည္ရွိသည္။

ထိုေဒသအတြင္း လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ႏွစ္ခန္႔က သာမန္ေရႀကီးမႈတခု ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုလို မဆိုးဝါးခဲ့ေပ။

“လြန္ခဲ့တဲ့၃လေလာက္ကလည္းေတာ္ေတာ္ႀကီးဖူးတယ္။လူခါးေစာင္းေက်ာ္ေက်ာ္၊ အိမ္ျပဴတင္းေပါက္ေလာက္ထိ ေရတက္ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၆-၇ ရက္ေလာက္ပဲ အလုပ္ပ်က္ခဲ့တယ္” ဟု အေအး႐ိုက္စက္႐ံုတခုတြင္ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ လုပ္ခဲ့သည့္ အလုပ္သမားတဦးက ေျပာျပသည္။ ယခုတႀကိမ္တြင္ လုပ္ငန္းခြင္ ျပန္ဝင္ရန္ ေနာက္ထပ္ ၁၀ ရက္ အနည္းဆံုး ၾကာျမင့္ဦးမည္ဟု ဆုိသည္။

ထိုင္းေတာင္ပိုင္း ခၽြန္ဖြန္း၊ ထရန္၊ ေဆာင္ခလ၊ ဖန္င၊ ဆူရတ္ဌာနီ၊ နခြန္ဆီထာမာရတ္၊ ကရာဘီႏွင့္ ဖတ္ထာလံု ခ႐ိုင္မ်ားတြင္ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔ကတည္းက ရြာသြန္းေသာ မိုးမ်ားေၾကာင့္ ေရၾကီးမႈမ်ားႏွင့္ ရႊံ႕ၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚကာ ဧၿပီလ ၅ ရက္ေန႔အထိ လူ ၅၃ ဦး ေသဆံုးၿပီး လူေပါင္း ၃ ေသာင္းေက်ာ္မွာ ေရာဂါဘယမ်ား ခံစားေနၾကရေၾကာင္း တရားဝင္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားကို ကိုးကား၍ ထိုင္းႏုိင္ငံရွိ UPI သတင္းဌာနက အဂၤါေန႔တြင္ ေဖာ္ျပလိုက္သည္။