ဟီလာရီကလင္တန္သုိ႔ မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္၏အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

ေသာမတ္စ္ေမာင္ေရႊ

ၾကာသပေတးေန႔၊ဇြန္လ၁၀ရက္၂၀၁၀ခုႏွစ္၂၁နာရီ၀၂မိနစ္ .

ခ်င္းမုိင္(မဇၥ်ိမ)။ ။အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဆီနိတ္တာ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ဂ်င္မ္ဝဘ္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္က သူ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ကုိ ႐ုတ္တရက္ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ ဆံုျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၇၄ ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ကာ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံမွ လက္နက္မ်ားအား သေဘာၤျဖင့္ ေပးပုိ႔ေစခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားအား အေရွ႕အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမွဴးက စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္းဆိုသည့္ အိတ္ဖြင့္ေပးစာတေစာင္ကုိ အေမရိကန္ အစုိးရအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္သို႔ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။

ဝါရင့္ဥပေဒျပဳအမတ္တဦးျဖစ္ၿပီးၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ကျမန္မာစစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ကာစစ္အစိုးရႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈလိုလားသူမစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္က ၿပီးခဲ့သည့္လက ေဒါက္တာကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္၏ျမန္မာစစ္အစုိးရအေပၚစြပ္စြဲခ်က္မ်ားသည္စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္လက္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးရန္ ေနာက္တြန္႔ေစခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ခံေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေရွ႕အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေရးရာဆီးနိတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဆပ္ေကာ္မတီ၏ဥကၠ႒မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္ကသူႏွင့္သူ၏ အဖြဲ႔သည္ေဒါက္တာကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္၏စစ္အစိုးရအေပၚစြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍အေမရိကန္ အစုိးရအဖြဲ႕မွစံုစမ္းစစ္ေဆး၍ရွင္းလင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္ အစုိးရအဖြဲ႔က လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိခဲ့ဟု သူ၏ အိတ္ဖြင့္ေပးစာတြင္ ေရးသားထားခဲ့သည္။

အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေရးရာဒုလက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးစေကာ့မာစီယယ္ကျမန္မာႏိုင္ငံအား ကုလသမဂၢဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္၁၈၇၄ကုိခ်ဳိးေဖာက္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍စြပ္စြဲေဝဖန္မႈမ်ားတြင္အျခား မည္သည့္ႏုိင္ငံကမွ်အေမရိကန္ႏွင့္တရားဝင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိခဲ့ဟုမစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္ႏွင့္ အဖြဲ႔အား ဖြင့္ဟခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဇြန္လ၈ရက္(အဂၤါေန႔)ရက္စြဲတပ္ထားေသာစာထဲတြင္ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံ၏ အကူအညီျဖင့္ႏ်ဴကလီးယားရရွိေရးေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟုဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံသတင္းဌာန(DVB) က သတင္းထုတ္ျပန္မွႈမ်ားေၾကာင့္မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္သည္သူ၏ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အားသြားေရာက္ရန္ နာရီအနည္းငယ္အလိုတြင္ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္ဟုေရးသားထားသည္။ထုိကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္လည္း ဟီလာရီကလင္တန္အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

DVBမွရရွိခဲ့ေသာစြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္အေထာက္အထားမ်ားကုိကာတာအေျခစုိက္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးယားသတင္းဌာနကႏုိင္ငံတကာသံုးအဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ABCသတင္းကြန္ယက္မွထပ္ဆင့္ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။ထုိအစီအစဥ္တြင္ ျပည္ပသုိ႔ တိမ္းေရွာင္လာေသာစစ္ဘက္မွပညာရွင္အရာရွိတဦးျဖစ္သူဗိုလ္မွဴးစိုင္းသိန္းဝင္းႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး အစီအစဥ္ပါဝင္ခဲ့ၿပီးသူယူေဆာင္လာခဲ့ေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္သည့္စစ္အစုိးရ၏ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒံုးလက္နက္ပုိင္ဆိုင္ေရးႀကိဳးပမ္းမွႈႏွင့္ပတ္သက္သည့္စာရြက္စာတမ္းအေထာက္အထားမ်ားကုိ တင္ျပခဲ့သည္။

ဗိုလ္မွဴးစိုင္းသိန္းဝင္းသည္ျမန္မာႏုိင္ငံတပ္မေတာ္အင္ဂ်င္နီယာတကၠသိုလ္တြင္ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ရုရွားႏုိင္ငံမွနာမည္ေက်ာ္ေဗာ္မန္ေမာ္စကုိနည္းပညာတကၠသိုလ္(BaumanMoscowState TechnicalUniversity)မွဒံုးပ်ံအင္ဂ်င္အထူးျပဳဘာသာရပ္ႏွင့္ဘြဲ႔ရရွိခဲ့သူျဖစ္သည္။ထုိ႔ေနာက္ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လာခဲ့ၿပီးအထူးစစ္လက္နက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးစက္ရံုတြင္ဒံုးက်ည္ပံုစံငယ္မ်ားစမ္းသပ္ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္မ်ားတြင္ ပါဝင္လုပ္ကုိင္ခဲ့ရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အထူးသံတမန္ ခန္႔ရန္ ဂ်င္မ္ဝဘ္က ေတာင္းဆို

ဂ်င္မ္ဝဘ္၏စာထဲတြင္၂၀၀၈ခုႏွစ္ကခ်မွတ္ထားခဲ့သည္႔တြန္လမ္းေတာ့စ္ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ပိတ္ဆို႔အေရးယူေရးဥပေဒႏွင့္အညီထုိင္းႏုိင္ငံဆိုင္ရာအေမရိကန္သံအမတ္အဲရစ္ဂၽြန္အားအေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာေပၚလစီေရးရာအထူးကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ကာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ရန္လည္း ေတာင္းဆိုထားသည္။ တြန္လမ္းေတာ့စ္ အက္ဥပေဒအရ ထိုကဲ့သုိ႔ ခန္႔အပ္ရန္ အေမရိကန္ သမၼတသည္ ဆီးနိတ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္သည္။

ဆီနိတ္တာ အမတ္က ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ‘လူကုန္ကူးမွႈ တုိက္ဖ်က္ေရး’အေပၚ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွ အဆင့္ေလွ်ာ့ခ် သတ္မွတ္ထားမွႈကုိလည္း ေဝဖန္

မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္၏ေပးစာထဲတြင္သူ၏ ေကာ္မတီဥကၠ႒တာဝန္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္အျခားအေရးႀကီးေသာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍လည္းသူ၏ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကုိေဖာ္ျပထားသည္။အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနကမၾကာေသးမီကသတ္မွတ္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္႔လူကုန္ကူးမွႈတုိက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည္႔စာရင္းတြင္ထုိင္းႏုိင္ငံ၏လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအားထုတ္မႈအားအဆင့္ႏွစ္ (ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္)သို႔ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္ခဲ့မႈအေပၚလည္းဆန္႔က်င္ေၾကာင္းသူ၏စာထဲတြင္ ေရးသားထားသည္။မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္၏စာထဲတြင္ထုိကဲ့သုိ႔ အဆင့္ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္မႈသည္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ ထုိင္းႏုိင္ငံသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ပိတ္ဆို႔အေရးယူ ခံရမႈတခ်ဳိ႕ႏွင့္ရင္ဆိုင္ရႏုိင္ဖြယ္ရွိသျဖင့္ထုိင္းႏုိင္ငံအေပၚအပ်က္သေဘာေဆာင္ေသာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစလိမ့္မည္ဟုေရးသားထားသည္။ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနရခ်ိန္ႏွင့္ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈရရွိရန္ႀကိဳးစားေနရခ်ိန္ျဖစ္သည့္အတြက္ အကူအညီမ်ားလိုအပ္ေနခ်ိန္တြင္ထုိကဲ့သုိ႔အဆင့္ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု မစၥတာဂ်င္မ္ဝဘ္၏ စာထဲတြင္ ေရးသားထားသည္။

မစၥတာ ဂ်င္မ္ဝက္၏ စာအျပည့္အစံုမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။

ဇြန္ ၈၊ ၂၀၁၀

ေလးစားရပါေသာမစၥစ္ဟီလာရီေရာ့ဒမ္ကလင္တန္

အေမရိကန္အစုိးရအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး

အေမရိကန္ အစိုးရအဖြဲ႔ရံုး

၂၂၀၁ C လမ္း၊ NW

ဝါရွင္တန္ ဒီစီ၊ ၂၀၅၂၀

ေလးစားရပါေသာ အတြင္းေရးမွဴး မစၥစ္ လလင္တန္ ခင္ဗ်ား

က်ေနာ္ဟာအေရွ႕အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေရးရာဆီးနိတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဆပ္ေကာ္မတီရဲ႕ဥကၠ႒တေယာက္အေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ကကုိရီးယားႏုိင္ငံနဲ႔ထုိင္းႏုိင္ငံေတြကုိအဲဒီ့ႏုိင္ငံေတြမွာေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြနဲ႔ေဒသတြင္းကိစၥေတြကုိေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိလည္း သြားေရာက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားခဲ့ေပမယ့္ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ကုိ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ရပါတယ္။

သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေတြရဲ႕အစုိးရကုိယ္စားလွယ္ေတြ၊စီးပြားေရးသမားေတြ၊လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊အေမရိကန္သံကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲေတြကေနရရွိလာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ မစၥစ္ ကလင္တန္ထံ ေဝမွ်လိုပါတယ္။ ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲက တခ်ဳိ႕ဟာအခ်ိန္ေပၚမူတည္ၿပီးအေျပာင္းအလဲေတြရွိႏုိင္တာကုိလည္းမစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔ သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။

၁။ အေမရိကန္- ေတာင္ကုိရီးယား လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္

ေတာင္ကုိရီးယား-အေမရိကန္လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္(KORUSFTA)ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံေတြသာမက အေရွ႕အာရွႏုိင္ငံေတြ အားလံုးပါ အက်ဳိးေက်းဇူး ခံစားရလိမ့္မယ္လို႔ ေလးေလးနက္နက္ ယံုၾကည္မိပါတယ္။ အဲဒီစာခ်ဳပ္ကုိ အတည္ျပဳေရးအတြက္ ကြန္ဂရက္မွာ ၾကန္႔ၾကာေနမွာကုိေတာ့ အထူးစုိးရိမ္မိပါတယ္။

ဒီသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔က လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီစာခ်ဳပ္အရ ၃ ႏွစ္အတြင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ အျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္မႈရဲ႕ ၉၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတဲ့ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ စက္ရံုထုတ္ ပစၥည္းေတြအေပၚမွာ အခြန္စည္းၾကပ္မႈေတြကုိ ပယ္ဖ်က္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးေရး ပုိ႔ကုန္ သံုးပံုႏွစ္ပံု အေပၚမွာလည္း အခြန္စည္းၾကပ္မႈေတြ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကားထုတ္လုပ္သူေတြဟာကုိရီးယားမွာေစ်းကြက္တိုးခ်ဲ႕ႏုိင္ေရးအတြက္ ဒီသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး လုပ္ေဆာင္ေစခ်င္ေနၾကကာ စာခ်ဳပ္အတည္ျပဳေရး ေႏွာင့္ေႏွးမွာကုိစုိးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ၿခံဳငံုၿပီးသံုးသပ္ၾကည့္ရင္ဒီစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ရရွိလာမယ့္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြဟာဒီစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ျဖစ္လာမယ့္ဆံုး႐ႈံးမႈေတြထက္အမ်ားႀကီးအေလးသာေနတာမို႔ စာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ ေကာင္းက်ဳိးေတြကုိ လက္လႊတ္လိုက္ရမွာပါ။

ကုိရီးယားဟာဒီစာခ်ဳပ္ကုိစံနမူနာထားၿပီးတျခားလြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ေတြကုိလည္း ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ဥေရာပသမဂၢ(EU)နဲ႔လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ကုိဒီဇြန္လထဲမွာ လက္မွတ္ေရးထုိးဖြယ္ရွိေနၿပီးဒီဇင္ဘာမွာအီးယူ-ကုိရီးယားလြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင့္အေမရိကန္အေနနဲ႔ကုိရီးယားနဲ႔လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ကုိ အတည္ျပဳဖို႔ေႏွာင့္ေနးေနမယ္ဆိုရင္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ကုန္စည္ေတြဟာ ေစ်းကြက္ထဲမွာျပင္းထန္တဲ့ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြကုိရင္ဆိုင္ရကာ႐ုန္းကန္ရဖြယ္ရွိေနပါတယ္။ အေရးႀကီးတာကေတာ့ စာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ အေရွ႕အာရွ ႏုိင္ငံေတြဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ အေရွ႕အာရွေဒသအေပၚ သေဘာထားကုိ သံသယ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔မစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔သမၼတကုိေတာင္ကုိရီးယား-အေမရိကန္လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ကုိႏုိဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမတိုင္မီကြန္ဂရက္မွာတင္သြင္းဖုိ႔ ေတာင္းဆိုသင့္ပါတယ္။ ဆီးနိတ္မွာေတာ့ က်ေနာ္က တတ္စြမ္းသေလာက္ ဒီစာခ်ဳပ္ အတည္ျပဳေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ အားထုတ္သြားမွာပါ။

၂။ ထိုင္းႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရး တည္ျငိမ္မွႈ အတြက္ ကူညီေရး

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံျခားေရးဌာနဟာလူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အစီရင္ခံစာ(TIP report)ကုိဇြန္လလယ္ကထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့အေမရိကန္သံ႐ံုးဟာအေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနကထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေဆာင္ရြက္မႈကုိအဆင့္၂မွအဆင့္၂ (ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္)သုိ႔ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္ထားေၾကာင္းတင္ျပလာပါတယ္။သံ႐ံုးအေနနဲ႔ အဲဒီ့သတ္မွတ္မွႈကုိ လက္ခံဖုိ႔ခက္ခဲေနၿပီးအဲဒီ့အဆင့္ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္မႈေၾကာင့္မလိုလားအပ္တဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာကုိလည္းစုိးရိမ္ေနပါတယ္။အခုလိုအဆင့္ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္လိုက္မႈဟာဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးစံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြအရထုိင္းႏုိင္ငံဟာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ပိတ္ဆို႔အေရးယူ ခံရမႈတခ်ဳိ႕နဲ႔ရင္ဆိုင္ရႏုိင္စရာရွိေနလို႔ထုိင္းႏုိင္ငံအေပၚမွာအပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈရရွိဖို႔ႀကိဳးစားေနရလို႔အကူအညီေတြလိုအပ္ေနခ်ိန္မွာဒီလိုအဆင့္ေလွ်ာ့ခ် သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။လက္ရိွဥပေဒအရဆိုရင္အေမရိကန္သမၼတအေနနဲ႕သက္ညွာခြင့္ ေပးႏုိင္ေပမယ့္ အဲဒါဟာ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ ေၾကညာၿပီးမွသာ ျပဳလုပ္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

မစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔ထုိင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့အေမရိကန္သံ႐ံုးရဲ႕ေဆြးေႏြးခ်က္နဲ႔အႀကံဳျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံၿပီးေတာ့ထုိင္းႏုိင္ငံအေပၚလူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအစီရင္ခံစာမွာအဆင့္ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္မႈကုိ ပယ္ခ်လိမ့္မယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ဒီကိစၥဟာအေႏွာင့္ေႏွးမခံတဲ့အေရးတႀကီးကိစၥျဖစ္လို႔ မစၥစ္ကလင္တန္နဲ႔ မစၥစ္ကလင္တန္ရဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။

၃။ ကုလသမၼဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၇၄

ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၇၄ ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ကာ ေျမာက္ကုိရီးယား ႏုိင္ငံကေန စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေပးပုိ႔မႈကုိ လက္ခံခဲ့တယ္လို႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေမလက အေမရိကန္ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္ရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြ မပါခဲ့ေပမယ့္ ဒီကိစၥကုိ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနအေနနဲ႔ လူသိရွင္ၾကား စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ရွင္းလင္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ ဒီကိစၥေၾကာင့္လည္း ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမွႈေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ေတြ ဆိုင္းငံ့ထားလိုက္ရတာပါ။

မၾကာေသးခင္ကအာရွခရီးစဥ္မတိုင္ခင္မွာက်ေနာ္နဲ႔က်ေနာ့္ရဲ႕လက္ေထာက္ေတြဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္အစုိးရအေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိခဲ့ေပမယ့္အေမရိကန္ အစုိးရအဖြဲ႔ကလုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးတျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔လည္းေဆြးေႏြးခဲ့ေပမယ့္က်ေနာ္အာရွခရီးစဥ္ ထြက္ခြာသြားသည္အထိဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြရွင္းလင္းေရးအေပၚမွာေတာ့တျခားဘယ္ႏုိင္ငံကမွ အေမရိကန္ႏုိင္ငံနဲ႔ တရားဝင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အေနနဲ႔လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ ရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသးပါဘူး။ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုလက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး စေကာ့ မာစီယယ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ကုလသမဂၢ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၇၄ ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဝဖန္မႈေတြမွာ တျခား ဘယ္ႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္ႏုိင္ငံနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသးဘူးလို႔ က်ေနာ့္ရဲ႕ လက္ေထာက္ဝန္ထမ္းေတြကုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

က်ေနာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အခ်ိန္ဇယားအရျမန္မာႏုိင္ငံကုိသြားဖုိ႔နာရီပုိင္းအလိုမွာျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕အကူအညီနဲ႔ႏ်ဴကလီးယားရရွိေရးေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ႏုိင္ငံတကာ သတင္းဌာနေတြမွာသတင္းေတြထြက္ေပၚလာပါတယ္။ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြဟာအေမရိကန္ရဲ႕ ေငြေၾကးအကူအညီနဲ႔လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ(DVB) သတင္းဌာနကေနတဆင့္ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ကုိစြပ္စြဲခ်က္ေတြေက်လည္ေအာင္စံုစမ္းစစ္ေဆး ရွင္းလင္းၿပီးသည္အထိ ဆိုင္းငံ့လိုက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ မစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔ထုိကိစၥေတြ ရွင္းလင္းသြားေအာင္အခ်ိန္မီေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ဒါမွအေမရိကန္အေနနဲ႔ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈေတြကုိ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၄။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အထူးသံတမန္ ခန္႔အပ္ရန္

၂၀၀၈ခုႏွစ္တြန္လမ္းေတာ့စ္ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ပိတ္ဆို႔အေရးယူေရးဥပေဒအရအေမရိကန္သမၼတအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာေပၚလစီေရးရာအထူးကုိယ္စားလွယ္ခန္႔အပ္ဖုိ႔ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕အႀကံျပဳခ်က္နဲ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိဖုိ႔ လိုပါတယ္။

အဲဒီကုိယ္စားလွယ္ဟာတျခားတာဝန္ေတြအျပင္“ႏုိင္ငံေပါင္းစံုပူးေပါင္းပါဝင္သည့္ ဘက္စံုပိတ္ဆို႔အေရးယူေရး၊အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္သာမကစစ္အစိုးရႏွင့္ပါတိုက္ရုိက္ေဆြးေႏြးေရး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းတြင္ ရွိေသာ အန္ဂ်ီအိုမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ရွိသည့္ အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား အကူအညီမ်ားေပးေရး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ အရပ္သားအစုိးရ ေပၚေပါက္လာေရးႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဒုကၡသည္မ်ားအား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမွႈ အကူအညီမ်ားအလ်င္အျမန္ေပးေရး”စတဲ့တာဝန္ေတြကုိေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။၂၀၀၈ခုႏွစ္ တြန္လမ္းေတာ့စ္ အက္ဥပေဒကုိ ခ်မွတ္ၿပီးကတည္းက အဲဒီလို တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ သံတမန္မ်ဳိးကုိ ခန္႔ထားျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

မစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔အဲဒီတာဝန္ေတြေဆာင္ရြက္ေပးမယ့္ အထူးသံတမန္တဦး အလ်င္အျမန္ ခန္႔ထားဖို႔ သမၼတကုိ တိုက္တြန္းလိမ့္မယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့အဲဒီရာထူးေနရာအတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့သံအမတ္အဲရစ္ဂၽြန္ကုိခန္႔ထားဖုိ႔ေလးေလးနက္နက္ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။သံအမတ္အဲရစ္ဂၽြန္ဟာအေရွ႕အာရွေဒသမွာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားအစုိးရနဲ႔ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈေတြကာလၾကာရွည္စြာတာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ဖူးတာေၾကာင့္ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကိစၥမွာလည္း အဆင္ေျပစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။

၅။ အေရွ႕အာရွေရးရာ ဌာနအတြက္ ရန္ပံုေငြ ျမွင့္တင္ေရး

က်ေနာ့္အေနနဲ႔အေရွ႕အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေဒသေရးရာဌာနရဲ႕ရန္ပံုေငြကုိေဒၚလာသန္း၁၀၀ထပ္ၿပီး ျမွင့္တင္ႏုိင္ဖို႔ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးခြင့္ျပဳမွႈအက္ဥပေဒကုိျပင္ဆင္ေရးမူၾကမ္းကုိဧၿပီလက တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အေရွ႕အာရွေဒသဟာလူဦးေရမ်ားျပားၿပီးႏုိင္ငံေရးမတည္မၿငိမ္မႈေတြမ်ားျပားေပမယ့္အေမရိကန္ရဲ႕ အေရွ႕အာရွဌာနဟာ တျခားေဒသဆိုင္ရာ ဌာနေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ရန္ပံုေငြ နည္းေနပါတယ္။

အေရွ႕အာရွဌာနဟာ၂၀၁၁ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ႏုိင္ငံရပ္ျခားအစီအစဥ္ေတြမွာသံုးစြဲဖုိ႔အတြက္ရန္ပံုေငြ ေတာင္းခံမႈ ေဒၚလာ ၁၆၉ သန္းနဲ႔ အနည္းဆံုး အေနအထားမွာရွိေနပါတယ္။အေရွ႕အာရွေဒသမွာ ႏုိင္ငံေရး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈေတြမ်ားျပားလာခဲ့ေပမယ့္ႏိုင္ငံအျခားအကူအညီရန္ပံုေငြခြဲတမ္းမွာေတာ့ အေရွ႕အာရွအတြက္စီးပြားေရးအေထာက္အကူေပးေရးရန္ပံုေငြ(ESF)ဟာ၂၀၁၀ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၁၇၇.၉ သန္း ရွိခဲ့ရာကေန ၂၀၁၁ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၆၁.၃ သန္းအထိ ၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံအတြက္ ၂၀၀၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၀ ဘ႑ာေရးႏွစ္ စီးပြားေရး အေထာက္အကူေပးေရး ရန္ပံုေငြ (ESF) ေဒၚလာ ၄.၈ ဘီလီယံနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေမလမွာ စုစုေပါင္း လ်ာထား ရန္ပံုေငြမ်ား အနက္က ေဒၚလာ ၂.၀၆ ဘီလီယံဟာ သံုးစြဲရျခင္း မရွိဘဲ က်န္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ က်န္ရွိေငြေတြဟာ အေရွ႕အာရွေဒသက ရရွိတဲ့ ရန္ပံုေငြ ခြဲတမ္းထက္ အဆ ၃၀ ေက်ာ္ ပုိမ်ားေနပါတယ္။

အေရွ႕အာရွေရးရာဌာနရဲ႕ႏုိင္ငံတကာစစ္ဘက္ပညာေရးႏွင့္ေလ့က်င့္ေရး(IMET)အတြက္ ရန္ပံုေငြဟာလည္းေဒၚလာ၉.၃ သန္းသာ ရွိၿပီး အျခားေဒသေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ အမ်ားႀကီး နည္းေနပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာေဒသဆိုင္ရာစစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိအဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေပးေရး၊ယံုၾကည္မႈ ျမွင့္တင္ေရးနဲ႔အေမရိကန္ရဲ႕မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔စစ္ဘက္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ေရးအတြက္ အတိမ္းအေစာင္းမခံတဲ့ ေငြပမာဏပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလုပ္ငန္းေတြအတြက္ မွ်တတဲ့ ရန္ပံုေငြခြဲတမ္း မရရွိျခင္းဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံနဲ႔ အေရွ႕အာရွ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္မွာကုိ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္မိပါတယ္။ ဥပမာျပရရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ မၾကာေသးခင္ကမွ ႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကေန လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေနရာမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ အကူအညီ မ်ားစြာ လိုအပ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ တည္ၿငိမ္တဲ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ေပၚေပါက္လာေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ ရရွိလာဖုိ႔ အကူအညီေပးဖို႔ တာဝန္ရွိေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ သင့္တင့္တဲ့ ရန္ပံုေငြ ရရွိမွသာ အကူအညီေပးေရး ေျခလွမ္းမ်ား စတင္ႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြကုိ ျပည့္စံုစြာ ေထာက္ပံ့ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေရွ႕အာရွေရးရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ၂၀၁၁ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ရန္ပံုေငြ ပုိမိုရရွိဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ မစၥစ္ကလင္တန္အေနနဲ႔ ပမာဏ ေျခလွမ္းအျဖစ္ ရန္ပံုေငြ တုိးဖုိ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ကုိ ေထာက္ခံလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲတဲ့ ေနရာမွာ အေရွ႕အာရွေဒသေရးရာ ဌာနအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအရ ဦးစားေပးၿပီး လက္ရွိရန္ပံုေငြထက္ အနည္းဆံုး ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ တိုးေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ် နည္းလမ္းေတြ သံုးၿပီးေတာ့ အေရွ႕အာရွေရးရာ ဌာနအေနနဲ႔ လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ ရန္ပံုေငြ ရရွိလာေအာင္ ျပဳလုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ရရင္အေမရိကန္အစိုးရအဖြဲ႔အေနနဲ႔အာရွေဒသနဲ႔ ဆက္ဆံေရးတုိးျမွင့္ေရးကုိ အေလးထား ေျပာဆုိေနၾကေပမယ့္ရန္ပံုေငြမလံုေလာက္လို႔အကူအညီေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေပးႏုိင္ခဲ့ရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ေပးထားတဲ့ကတိကဝတ္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါဆိုရင္တ႐ုတ္ႏုိင္ငံလိုႏုိင္ငံေတြကုိေဒသတြင္းမွာ ၾသဇာေညာင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။

ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိဖတ္ရွႈစဥ္းစားေပးတဲ့အတြက္ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။မစၥစ္ကလင္တန္ရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈနဲ႔အတူ အထက္ေဖာ္ျပပါ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအတုိင္းေျခလွမ္းစလွမ္းႏိုင္ေရးအတြက္ မစၥစ္ကလင္တန္၊ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနပါ့မယ္။

႐ုိးသားစြာျဖင့္

ဂ်င္မ္ဝဘ္

အေမရိကန္ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ အမတ္