တေန႔တျခားတိုးပြားလာေသာHIV/AIDSေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ေဆး၀ါးစရိတ္ကုန္က်မႈ ေငြေၾကးအခက္အခဲ ရိွေနသည့္အတြက္ARTေဆး၀ါးမ်ားဆက္လက္ေပးေ၀ႏိုင္ရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေၾကာင္း HIV အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူ မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာၾကားသည္။
ျပည္တြင္း အန္ဂ်ီအုိမ်ားစြာမွ ART(ARV) ေဆး၀ါးမ်ား ျဖန္႔ေ၀မေပးႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊ မီးေလာင္ မဂၤလာေစ်း၏ လတ္တေလာေဆးေစ်းကြက္ပ်က္သြားျခင္းတို႔ေၾကာင့္HIVအပါအ၀င္ ၎ႏွင့္ ဆက္စပ္ေဆး၀ါးမ်ား တန္ဖိုးျမင့္တက္လာက ေငြအကုန္အက် ပိုမိုမ်ားလာသည့္အတြက္ ART ေဆး၀ါးမ်ား ဆက္လက္ျဖန္႔ေ၀ရန္ အခက္အခဲ ရိွလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎ကေျပာသည္။
“က်မတို႔ကေဆးယူထား၊အလႉရွင္ရလာရင္ေငြသြားရွင္း၊အဲလိုရိွတယ္။အခုေဆးပစၥည္းေတြ မီးေလာင္ဆံုး႐ံႈးကုန္ေတာ့သူတို႔လည္းဆိုင္ေတြကိုအသစ္ကေနျပန္စေနရတယ္။ARTကို တျခားဆိုင္ေတြမွာ လက္လီ၀ယ္ယူဖို႔က်ေတာ့ က်မတို႔ ေငြလက္ငင္း မတတ္ႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္”ဟု မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာသည္။
HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ား ေသာက္သံုးရသည့္ ART(ARV) ေဆးမ်ားကို ျပင္ပေဆးဆိုင္မ်ားမွ ၀ယ္ယူပါက တလစာ (ပ်မ္းမွ်)(၃၀,၀၀၀) ွ(၃၅,၀၀၀)က်ပ္၀န္းက်င္ခန္႔ရိွေၾကာင္း၊ထို႔ျပင္HIV/AIDSႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ အျခားေရာဂါမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားျဖစ္ေသာ Forcan, Septrim, Imodium ေဆးမ်ား၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာအတြက္ ဓာတ္ဆားထုပ္မ်ားပါမက်န္ ယခင္ထက္ ေစ်းတက္ေနသည့္အတြက္ ေဆး၀ါး၀ယ္ယူမႈစရိတ္ပ်မ္းမွ် လစဥ္(၂၀-၂၅)သိန္းခန္႔ ကုန္က်ေနကာ ဆက္လက္၀ယ္ယူႏိုင္ရန္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ ရိွေနသည္ဟု သိရသည္။
“သဇင္ ေဆးခန္းႀကီး အပါအ၀င္ အန္ဂ်ီအုိေတြအေနနဲ႔ HIV လူနာသစ္ေတြကို ေသြးစစ္ေပး႐ံုကလြဲလို႔ ART လံုး၀ မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အရင္က အန္ဂ်ီအုိ အေတာ္မ်ားမ်ား (မိႈ၊ ေရယုန္၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ စတဲ့ အျခား အခြင့္အေရးယူေရာဂါ)(OI)ေဆးေတြ ေပးႏိုင္ေသးတယ္။ အခု သူတို႔ဆီမွာ OI ေတာင္ျပတ္ေနၿပီ။ အန္ဂ်ီအုိေတြမွာ ခုလို ARTေရာ၊OIေရာျပတ္ေနေတာ့ က်မတို႔ဆီကို လူနာေတြပိုတိုး၀င္ေနတယ္”ဟု လည္း မျဖဴျဖဴသင္းက ျပည္တြင္း အန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ လက္ရိွရပ္တည္မႈကို ရွင္းျပသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ဦးေဆာင္လုပ္ကုိင္ေနသူ မျဖဴျဖဴသင္းက ၎တို႔အေနျဖင့္ လက္ရိွတြင္ လူနာ (၁၀၀) ဦးခန္႔အား ART ေဆး လစဥ္ ေပးေ၀ေနရၿပီး OIအဆင့္ လူနာသစ္မ်ားလည္း (၃-၄)ဦးမွ် ေန႔စဥ္ ေရာက္ရိွေနသည့္အတြက္ နယ္လူနာ (၁၀၀) ခန္႔ကို ေတာင္ဒဂံု (၁၈) ရပ္ကြက္၌ (၂)အိမ္၊ ေျမာက္ဒဂံု၌ (၂) အိမ္ စုစည္းေနထိုင္ေစကာART,TB,OIေဆးမ်ားသာမက ၀မ္းေရးအခက္အခဲကိုလည္း တတ္ႏိုင္သမွ် ေျဖရွင္းေပးေနရသည္ဟု ေျပာဆိုသည္။
“လတ္တေလာအခက္အခဲအရလူနာနဲ႔က်မတို႔ေငြေၾကးတေယာက္တ၀က္က်ခံေစတဲ့ပံုစံမ်ိဳး၊ လူနာအခ်င္းခ်င္းARTလွည့္ေပးေနရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြ လုပ္ေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လက္ရိွအေျခအေနအရစားဖို႔ေတာင္အႏိုင္ႏိုင္ဆိုေတာ့ေဆး၀ါးကိုအျပင္ေစ်းနဲ႔၀ယ္သံုးဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။အမ်ားစုကို အခမဲ့ ေပးေ၀ေနရတယ္။လူနာေတြေဆးျပတ္ရင္အသက္တိုလိမ့္မယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ျပည္တြင္းအန္ဂ်ီအုိမ်ားသည္3DFunds,GlobalFundsတို႔မွ ေပးေ၀ေသာARTေဆးမ်ားျဖင့္သာ ရပ္တည္ေနရေၾကာင္း၊ လာမည့္၂၀၁၁တြင္ GlobalFundsမွ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ ARTအလံုအေလာက္ ျဖန္႔ေ၀မည္ဟုသတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနသည့္အေပၚမ်ားစြာေမွ်ာ္လင့္ေနရေၾကာင္းမျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာသည္။
၎က “HIV လူနာေတြအတြက္ အေရးေပၚ ေငြေၾကးလိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက ျဖစ္ေစ၊ တရားမ၀င္ ေငြေၾကးျဖစ္ေစ၊ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းက လႉလႉ အားလံုးကို လက္ခံမယ္။ ဒီနည္းပဲ ရိွေတာ့တယ္။ အဲလိုလုပ္လို႔ျပႆနာတစံုတရာရိွလာရင္က်မေျဖရွင္းမယ္။HIVလူနာေတြကိုARTေဆးျဖန္႔ေ၀လို႔ ေထာင္ခ်မယ္ဆိုလည္း က်မခံမယ္” ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။
မဂၤလာဒုံေဆး႐ုံႏွင့္ ေ၀ဘာဂီေဆး႐ုံတို႔တြင္လည္း ေဆးမေပးႏိုင္သည့္အတြက္ HIV/AIDS လူနာသစ္မ်ားကို လက္မခံေတာ့ေၾကာင္း၊ ေဆးေပးေနက် လူနာေဟာင္းမ်ားကို တလတႀကိမ္ ေဆးေပးေသာ္လည္း ရက္ခ်ိန္းမမွန္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္အစိုးရကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV/AIDS ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း က်ဆင္းခဲ့သည္ဟု ၂၀၀၉ ခုနွစ္ ကမာၻ႔ HIV/AIDS ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း အေရအတြက္ အတိအက်ကိုမူ ေဖာ္ျပျခင္းမရိွေပ။
Geen opmerkingen:
Een reactie posten