ျမန္မာ-အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ေဆြးေႏြးပြဲ

NEJ / ၂ ႏို၀င္ဘာ ၂၀၀၉

နအဖအစုိးရသည္ ဒီမုိကေရစီလုိလားသူမ်ားကုိ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းေနဆဲျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနအိမ္တြင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရၿပီး က်န္ဒီမုိကေရစီသမားမ်ား ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနၾကရသည္။ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသ၌ ဗမာစစ္တပ္ထုိးစစ္ဆင္မႈေၾကာင့္ ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ား အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံတြင္ ၀င္ေရာက္ခိုလႈံေနရသည္။ နအဖစစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊသည္ လုပ္႐ုိးလုပ္စဥ္ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းသည့္အလုပ္ကုိ ဆက္လက္လုပ္ကုိင္ေနေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးအေျခအေန ေျပာင္းလဲလာမည့္ အလားအလာကုိ ကမာၻ႔သတင္းမီဒီယာမ်ားက မီးေမာင္းထုိးျပသျဖင့္ မေျပာင္းလဲေသာ ျမန္မာ့အေျခအေနသည္ ေျပာင္းလဲရန္ တာစူေနသကဲ့သုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္လာေလ၏။
အေျပာင္းအလဲလုပ္ရန္ စိတ္မကူးေသာ္လည္း အေမရိကန္ကဲ့သုိ႔ေသာ အင္အားအႀကီးဆုံးအစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးလုိသည္ဟု ဗမာစစ္အစုိးရက ကမ္းလွမ္းလာသျဖင့္ အေမရိကန္အစုိးရကလည္း ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ေဆြးေႏြးလုိသူမ်ားနွင့္ ေတြ႔ဆုံမည္ဟု သမၼတ အုိဘားမား ေၾကညာထားသည္ကုိ နအဖက အခြင့္ေကာင္းယူလုိက္ဟန္တူသည္။ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးျခင္းအားျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေရးလုပ္ရန္ အလားအလာရွိလာႏုိင္သည္ဟု အေမရိကန္ဘက္က ျမင္ပုံရသည္။
ဤကိစၥတြင္ နအဖ မဟာဗ်ဴဟာသည္ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ပုံတူကူးခ်သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေန၏။ ကင္ဂ်ဳံအီးအစုိးရသည္ အဏုျမဴလက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရးကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးေနစဥ္ အဏုျမဴလက္နက္ထုတ္လုပ္ၿပီး စမ္းသပ္ေဖာက္ခဲြ၏။ သုိ႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္နဲ႔ ေရရွည္ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပႏုိင္ပါက ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ အဏုျမဴလက္နက္ပုိင္ရွင္အျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း အသိအမွတ္ျပဳရာ ေရာက္သည္ဟု ကင္ဂ်ဳံအီးက တြက္ေလ၏။ တနည္းဆုိရေသာ မေျပာင္းလဲႏုိင္ေသာ မင္းဆုိးမင္းညစ္ႏွင့္ ေရရွည္ဆက္ဆံျခင္းသည္ အသိအမွတ္ျပဳသည့္သေဘာ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။
နအဖစစ္အစုိးရသည္လည္း အေမရိကန္ႏွင့္ ေရရွည္ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါက နအဖအေျခခံဥပေဒႏွင့္ နအဖေရြးေကာက္ပြဲကုိ အေမရိကန္က အသိအမွတ္ျပဳသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္ဟု တြက္ထားပုံရသည္။ အုိဘားမားအစုိးရ၏ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး မူ၀ါဒကုိ အျမတ္ထုတ္ရန္ နအဖေခါင္းေဆာင္က ႀကံစည္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္က ၾကားပြဲစားလုပ္ေပးသျဖင့္ အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Eric John (ယခုထုိင္းႏုိင္ငံ အေမရိကန္သံအမတ္) သည္ ၂၀၀၇ ဇြန္လ၌ ေဘဂ်င္းတြင္ နအဖ၀န္ႀကီးအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း လအနည္းငယ္ၾကာေသာအခါ ဘုန္းႀကီးႏွင့္ျပည္သူဆႏၵျပသည္ကုိ နအဖက အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းျပလုိက္၏။ ၂၀၀၈ ေမလ နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ခံရသူ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကယ္ဆယ္ရန္ အေမရိကန္က ကမ္းလွမ္းသည္ကုိ နအဖအစုိးရက ပယ္ခ်၏။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးလႊတ္ေပးၿပီး ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းမႈကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္ပါက အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပႏုိင္သည္။ ကမာၻက လက္ခံႏုိင္ေသာ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ရန္ စိတ္မကူးဘဲ အေမရိကန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးလုိသည့္ နအဖအစုိးရရည္ရြယ္ခ်က္သည္ သံသယျဖစ္စရာျဖစ္ေနသည္။ ဇူလုိင္လကုန္ပုိင္းမွ ေအာက္တုိဘာေႏွာင္းပုိင္းအထိ ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ သုံးသပ္ၾကည့္ရေပမည္။ ဇူလုိင္လ (၂၂) ရက္ ဖူးခက္တြင္ က်င္းပေသာ အာဆီယံေဒသဆုိင္ရာအစည္းအေ၀းတြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ထိန္းသိမ္းၿပီး ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းေနသည့္အတြက္ နအဖ၀န္ႀကီးကုိ အျပင္းအထန္ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်၏။ ေရွ႕မ်က္ႏွာေနာက္ထားၿပီး အစည္းအေ၀းတက္ေနရေသာ ၀န္ႀကီးသည္ ဤျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ႐ုိးေနပါၿပီ။ ဦးအုံးေဂ်ာ္၊ ဦး၀င္းေအာင္၊ ဦးဉာဏ္၀င္း စသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အမွားအမွန္ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားႏုိင္သူမ်ားမဟုတ္ဘဲ နအဖေခါင္းေဆာင္မ်ား ခုိင္းသည့္အတုိင္းသာ လုပ္ေနရျခင္းျဖစ္၏။ နအဖႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၏ တာ၀န္မ်ားထဲတြင္ အဆဲခံႏုိင္ရည္ရွိရန္လည္း ပါ၀င္သည္။
အေမရိကန္တြင္ အေျပာင္းအလဲလုပ္ရန္ သမၼတ အုိဘားမားကုိေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အုိဘားမားအစုိးရသည္ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္သလုိ ႏုိင္ငံျခားေရးရာတြင္ မလုပ္ႏုိင္ပါ။ အေၾကာင္းမွာမူ ကမာၻ႔အေျခအေနသည္ ယခင္းအတုိင္း ဆက္လက္တည္ရွိေန၍ပင္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ နအဖကဲ့သုိ႔ နာမည္ပ်က္ေနေသာ အစုိးရမ်ဳိးႏွင့္ဆက္ဆံရာ၌ သမၼတေဟာင္း Bush ၏လမ္းစဥ္ကုိ ဆက္လက္က်င့္သုံးေနရ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဇူလုိင္လ (၂၈) ရက္ေန႔၌ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈကုိ ေနာက္ထပ္သက္တမ္း တႏွစ္တုိးလုိက္ရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္သက္တမ္း တႏွစ္ခြဲ ထပ္တုိးေသာအခါတြင္လည္း နအဖအစုိးရ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ခံရျပန္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ အမႈဆင္ထိန္းသိမ္းၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမ၀င္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ထားသည့္အတြက္ နအဖအုပ္စုကုိ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားက ၀ုိင္း၀န္းေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ေနခ်ိန္ ၾသဂုတ္လ (၁၆) ရက္ေန႔၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊသည္ အေမရိကန္အထက္ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ James Webb ကုိ လက္ခံေတြ႔ဆုံကာ ေဒၚစုအိမ္၀န္းထဲ ခုိး၀င္သူ အေမရိကန္ဓာတ္ေၾကာင္ John Yettaw ကုိ လႊတ္ေပးလုိက္၏။ ၾသဂုတ္လ (၂၈) ရက္ေနတြင္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ (၃) ဦး အန္အယ္လ္ဒီပါတီ ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္မ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္၌ ေတြ႔ဆုံ၍ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကုိ ေဆြးေႏြးသည္။
တေန႔တည္း (ၾသဂုတ္ ၂၈ ရက္) မွာပင္ နအဖစစ္တပ္၏ ထုိးစစ္ေၾကာင့္ ကုိးကန္႔တ႐ုတ္ (၃) ေသာင္းေက်ာ္ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ ၀င္ေရာက္ခုိလႈံေနရေၾကာင္း ကုလသမဂၢက သတင္းထုတ္ျပန္ပါသည္။ နယ္စပ္ေဒသတည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ ကုိးကန္႔ျပႆနာကုိ နအဖအစုိးရက မွန္ကန္စြာကုိင္တြယ္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္က ေဘဂ်င္း၌ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလုိက္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ဟန္ျပင္ေသာအဆင့္တြင္ ကုိးကန္႔နယ္က တ႐ုတ္ပစၥည္းကုိ တုိက္ခုိက္သိမ္းပိုိက္လုိက္သည့္အတြက္ တ႐ုတ္ႏွင့္အုိးစားကြဲေတာ့မည့္ပုံစံမ်ဳိး ေရးသားသူမ်ားပင္ ရွိလာပါသည္။ စက္တင္ဘာ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ကုိးကန္႔ေဒသ ထုိးစစ္ကုိ ရပ္ဆုိင္းရန္ အေမရိကန္က တုိက္တြန္း၏။
စက္တင္ဘာ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူထားသည့္ နအဖအစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေၾကညာပါသည္။ အေနာက္တုိင္း၏ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈကုိ ႐ုပ္သိမ္းေစရန္အတြက္ နအဖအစုိးရႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကုိင္လုိေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ေရွ႕ေနကတဆင့္ စက္တင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔၌ ေၾကညာသည္။ စက္တင္ဘာ (၂၈) ရက္ေန႔၌ James Webb ႏွင့္ နအဖ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢတြင္ ေတြ႔ဆုံသည္။ တေန႔တည္းမွာပင္ အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Kurt M. Campbell က နအဖေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ေဆြးေႏြးမည္ဟု ေၾကညာၿပီး စက္တင္ဘာ (၂၉) ရက္ေန႔၌ နအဖ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းႏွင့္ နယူေယာက္တြင္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးသည္။ ဦးေသာင္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး၏ ညာလက္႐ုံးဟု လူသိမ်ား၏။
ေအာက္တုိဘာ (၃) ရက္ေန႔၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ နအဖဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တုိ႔ (၁) နာရီနီးပါး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးသည္။ ေအာက္တုိဘာ (၇) ရက္ေန႔မွာ ေနာက္တႀကိမ္ေတြ႔ဆုံၿပီး စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရးကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးေၾကာင္း သိရသည္။ ေအာက္တုိဘာ (၉) ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်မွ သံတမန္ (၃) ဦးႏွင့္ ေတြ႔ဆုံပါသည္။ ေအာက္တုိဘာ (၁၄) ရက္ေန႔တြင္ အီးယူ (ေခၚ) ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားသမဂၢမွ သံတမန္ (၂၀) ႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႔ဆုံၾကသည္။ အီးယူဥေရာပအဖြဲ႔က ယူ႐ုိ (၃၅) သန္း ရိကၡာရန္ပုံေငြ ေထာက္ပံ့သည္။
ႏုိ၀င္ဘာ ပထမပတ္တြင္ အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Kurt M. Campbell ႏွင့္ အာဆီယံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ Scot Merciel တုိ႔ ျမန္မာျပည္သြားပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေသးပါ။ နအဖ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈကုိ နိဂုံးခ်ဳပ္ေစရန္သာ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္သျဖင့္ သတိႀကီးစြာ အေသးစိတ္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။