ေအာင္ေက်ာ္ခင္
၂၂/ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၀
ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ကုိ ၁၉၉၂ မွာ စတင္ခန္႔အပ္ခဲ့တာမုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္သက္တမ္းဟာ (၁၈) ႏွစ္ရွိလာပါၿပီ။ ပထမကုိယ္စားလွယ္က ဂ်ပန္ပါေမာကၡ ယိုဇုိယုိကုိတာ ျဖစ္ၿပီး (၄) ႏွစ္ အမႈထမ္းတယ္။ ဒုတိယကုိယ္စားလွယ္က ေမာ္ရစ္ရွတရားသူႀကီး ရာခ်္စုိးမားလာလား ျဖစ္ၿပီး ျပည္၀င္ခြင့္ မရတာနဲ႔ လုပ္သက္ (၄) ႏွစ္မွာ စိတ္ပ်က္ၿပီး ႏုတ္ထြက္သြားတယ္။ တတိယကုိယ္စားလွယ္က ဘရာဇီးက ပါေမာကၡ ပီညဲ႐ုိးျဖစ္ၿပီး (၇) ႏွစ္ေက်ာ္ အမႈထမ္းတယ္။ အာဂ်င္တီးနားႏုိင္ငံက ေရွ႕ေန တုိးမတ္စ္ အုိေဟးရား ကင္တားနားဟာ စတုတၳေျမာက္ ကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလ (၁) ရက္ေန႔ကစၿပီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူျဖစ္လုိ႔ လုပ္သက္ (၂၂) လပဲ ရွိေသးတယ္။
ကင္တားနားရဲ႕ မိဘေတြဟာ အာဂ်င္တီးနား စစ္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ သူသုံးမယ့္နည္းလမ္းဟာ ထူးျခားႏုိင္တယ္လုိ႔ ျမင္သူလည္းရွိပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ကင္တားနားအရင္က လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ (၃) ဦးကေတာ့ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ လုပ္သက္အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ ပီညဲ႐ုိးရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေလးကုိ မွတ္မိေသးတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာျပည္ကုိ (၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ပီညဲ႐ုိးသြားတယ္။ ေတြ႔ေနၾကျဖစ္တဲ့ ခင္ၫြန္႔၊ ၀င္းေအာင္၊ ခင္ေမာင္၀င္း၊ တင္လႈိင္ (ျပည္ထဲေရး) ကုိ ေတြ႔တယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ ေျပာေနက်အတုိင္း အေႏွာင့္အယွက္မရွိ လြတ္လပ္စြာ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ေၾကာင္း ပီညဲ႐ုိးကုိ အာမခံတယ္။ သူနဲ႔ေတြ႔တဲ့ ျမန္မာေတြကုိ ဒုကၡမေပးဘူးလုိ႔ နအဖ က ကတိေပးတယ္။ ဒီေတာ့ စိတ္ခ်လက္ခ် ပီညဲ႐ုိးက လုပ္ငန္းစတာေပါ့။
မတ္လ (၂၂) ရက္ေန႔က အင္းစိန္ေထာင္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းေနစဥ္ စားပြဲေအာက္မွာ လွ်ဳိ႕၀ွက္အသံဖမ္းစက္ တတ္ထားတာကုိ ပီညဲ႐ုိးေတြ႔သြားေတာ့ စိတ္ဆုိးၿပီး မတ္လ (၂၄) ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာျပည္က ထြက္သြားတယ္။ နအဖကုိ အထင္ႀကီးၿပီး ၀ုိင္း၀န္းကူညီၾကပါလုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့တဲ့ ပီညဲ႐ုိး အလိမ္ခံရတဲ့အတြက္ ရွက္ရမ္းရမ္းတာပါပဲ။ ေျဗာင္လိမ္မႈ၊ အေကာက္ႀကံမႈ၊ ခုိးေၾကာင္ခုိး၀ွက္လုပ္မႈ၊ လွည့္စားမႈ၊ ပလီစိေခ်ာက္ခ်က္ေျပာမႈ၊ အလြဲသုံးစားလုပ္မႈ၊ အသံေကာင္းဟစ္မႈ၊ အႏုိင္က်င့္မႈ စတာေတြဟာ ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ အက်င့္ေတြပါ။
ပီညဲ႐ုိးေနရာကုိ ဆက္ခံတဲ့ ကင္တားနားကလည္း ျမန္မာစစ္အစုိးရကုိ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ေနရင္ ဘာမွလုပ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ဘဲ လက္တြဲလုပ္ကုိင္ႏုိင္မွသာလွ်င္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ေကာင္းမြန္လာမယ္လုိ႔ ယုံၾကည္တယ္။ ကင္တားနားရဲ႕ ပထမခရီးစဥ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၃) ရက္ေန႔က (၇) ရက္ေန႔အထိ ျဖစ္တယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က နအဖရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ ရယူဖုိ႔ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပထမခရီး ေအာင္ျမင္တယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၄) ရက္ေန႔က (၁၉) ရက္ေန႔အထိ ဒုတိယအႀကိမ္ ျမန္မာျပည္ကုိသြားတယ္။ ဒုတိယခရီးစဥ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ က်င့္သုံးမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခခံမူ (၄) ရပ္ က်င့္သုံးဖုိ႔ တင္ျပတာကုိ နအဖက လက္ခံစဥ္းစားေနလုိ႔ ေအာင္ျမင္တယ္လုိ႔ဆုိတယ္။
ပထမနဲ႔ ဒုတိယခရီးစဥ္ေအာင္ျမင္ေၾကာင္း ၂၀၀၉ ခု မတ္လ (၁၁) ရက္ေန႔က အေထြေထြညီလာခံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကုိ တင္သြင္းတဲ့ (၂၂) မ်က္ႏွာ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ကင္တားနားတင္ျပတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခခံမူ (၄) ခ်က္နဲ႔ နအဖရဲ႕ တုံ႔ျပန္ပုံဟာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ေကာင္းတယ္။ ပထမအခ်က္က အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ျပည္တြင္းဥပေဒေတြကုိ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒနဲ႔အညီ ျပည္တြင္းဥပေဒ (၃၈၀) ကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖုိ႔ သက္ဆုိင္ရာဌာနေတြကုိ ၫႊန္ၾကားထားတယ္လုိ႔ အစုိးရေရွ႕ေနခ်ဳပ္က အေၾကာင္းၾကားတယ္လုိ႔ ကင္တားနားက ဆုိပါတယ္။ ဒုတိယတင္ျပခ်က္ျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း လႊတ္ေပးေရးကုိေတာ့ စဥ္းစားေနတယ္လု႔ိ နအဖအစုိးရက အေၾကာင္းျပန္တယ္တဲ့။
တတိယအေနနဲ႔ ရဲသားနဲ႔စစ္သားကုိ လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းေပးဖုိ႔ အႀကံျပဳထားတဲ့အတုိင္း သင္တန္းေတြေပးထားၿပီမုိ႔ သင္႐ုိးၫႊန္းတမ္းကုိ မစၥတာ ကင္တားနားကုိ ျပမယ္လုိ႔ နအဖအစုိးရက အေၾကာင္းျပန္တယ္တဲ့။ စတုတၳတင္ျပခ်က္က တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး အာမခံႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ တရားစီရင္ေရးဌာနကုိ လြတ္လပ္စြာ သီးျခားထားရွိေရးျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရးဟာ လြတ္လပ္ၿပီးသားျဖစ္တယ္လုိ႔ နအဖတရားသူႀကီးခ်ဳပ္က အေၾကာင္းျပန္တယ္ဆုိပဲ။
နအဖစစ္အစုိးရဟာ အၿမဲတမ္း အေျပာတမ်ဳိး အလုပ္တမ်ဳိး လုပ္တတ္တာကုိလည္း ကင္တားနားက သေဘာေပါက္ပုံရတယ္။ ပထမခရီးစဥ္အၿပီး ၂၀၀၈ ၾသဂုတ္လမွာ လႊတ္ေပးတဲ့ အက်ဥ္းသား (၉,၀၀၀) ေက်ာ္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက (၆) ဦးသာ ပါ၀င္တယ္။ ပထမေတာ့ (၇) ဦး လႊတ္ေပးၿပီး စစ္ဗိုလ္ေဟာင္း ဦး၀င္းထိန္ကုိ လႊတ္ေပးၿပီးမွ ျပန္ဖမ္းလုိက္လုိ႔ (၆) ဦးသာ က်န္တာပါ။ ဒီကိစၥကုိ ကင္တားနားက ေမးၾကည့္ေတာ့ မွားလႊတ္လုိ႔ ျပန္ဖမ္းတာလုိ႔ ဆင္ေျခေပးတယ္ဆုိပဲ။ မွားဖမ္းလုိ႔ လႊတ္ေပးတာမ်ဳိးေတာ့ ကင္တားနား ၾကားဖူးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား (၆) ဦးကုိ လႊတ္ေပးၿပီး (၄၀၀) ေက်ာ္ကုိ ေထာင္ဒဏ္ (၄) ႏွစ္က အႏွစ္ (၁၀၀) ေက်ာ္အထိ ခ်မွတ္မႈ၊ ေရွ႕ေနကုိ မေလးစားဘဲ အျပစ္ရွာၿပီး ေထာင္ခ်မႈ၊ ေထာင္ေျပာင္းမႈ၊ က်န္းမာေရးဆုိး၀ါးမႈ စတာေတြကုိလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၂၀၀၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ ဒုတိယခရီးစဥ္ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းသား (၆,၀၀၀) ေက်ာ္လႊတ္ေပးေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား (၂၉) ဦးသာ ပါတာကုိလည္း ေဖာ္ျပတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အလြန္ဆုိး၀ါးတဲ့အေျခအေနကုိလည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။
ဟာသဆရာ ဇာဂနာကုိ ေထာင္ဒဏ္ (၅၉) ႏွစ္၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္အုပ္စု၀င္ (၂၃) ဦးမွာ တဦးကုိ ေထာင္ဒဏ္ (၆၅) ႏွစ္စီ၊ ဦးဂမၻီရကုိ (၆၈) ႏွစ္၊ ဦးဂမၻီရရဲ႕ ေရွ႕ေန (၂) ဦးကုိ ေထာင္ (၄) လစီ၊ ခြန္ထြန္းဦးကုိ ေထာင္ဒဏ္ (၉၄) ႏွစ္၊ ဗကသေက်ာင္းသားသမဂၢ၀င္ အသက္ (၂၀) ေက်ာ္ မင္းယုကုိ ေထာင္ဒဏ္ (၁၀၄) ႏွစ္ နအဖတရား႐ုံးေတြက ခ်မွတ္တာကုိ ကင္တားနားအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ နအဖဟာ ဥပေဒကုိ အလြဲသုံးစားလုပ္ေနတာ ကင္တားနား သေဘာေပါက္ပါလိမ့္မယ္။
အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ နအဖအေျခခံဥပေဒကုိသာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ကင္တားနားက တုိက္တြန္းထားပါတယ္။ နအဖရဲ႕ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၃၅၄) မွာ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္၊ လက္နက္မပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပခြင့္ စတာေတြကုိ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္ သတင္းသမား (၁၆) ဦးကုိ ေထာင္ခ်ထားတာကုိ ေထာက္ျပထားတယ္။ ပုဒ္မ (၄၀၆) မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့အတုိင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကုိ လြတ္လပ္စြာစည္း႐ုံးေရးဆင္းခြင့္ေပးဖုိ႔လည္း ေတာင္းဆုိထားတယ္။ အႀကံေပးတင္ျပခ်က္ (၄) ခုကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ နအဖအစုိးရက သေဘာတူထားေပမယ့္ တကယ္တမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မေဖာ္ဆုိတာကုိ မၾကာခင္ ကင္တားနား သိပါလိမ့္မယ္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၅) ရက္က (၁၉) ရက္အထိ စုံစမ္းစစ္ေဆးခဲ့တဲ့ တတိယေျမာက္ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အေၾကာင္း လာမယ့္မတ္လမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကုိ အစီရင္ခံစာတင္ပါလိမ့္မယ္။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္တဲ့ အစုိးရေတြရဲ႕ ပရိယာယ္မွာ တ၀ဲလည္လည္ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ အေမရိကန္အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ Human Rights Watch က ၂၀၁၀ ဇန္န၀ါရီလထုတ္ ႏွစ္လည္အစီရင္ခံစာမွာ သုံးသပ္ထားတယ္။ အစၥေရးရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈကုိ ထပ္ခါတလဲ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဟာ သီရိလကၤာျပည္တြင္းစစ္မွာ တမီးလ္သူပုန္ကုိ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ၿပီး သီရိလကၤာအစုိးရကုိ ခ်ီးက်ဴးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစုိးရတပ္က အရပ္သားကုိ သတ္ျဖတ္တာနဲ႔ ထိန္းသိမ္းတာကုိ စံုစမ္းႏုိင္ျခင္းမရွိတာလုိ႔ဆုိတယ္။
အစုိးရေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကုိ (၄) ႏွစ္တႀကိမ္ စိစစ္တဲ့ကိစၥမွာလည္း အစုိးရအခ်င္းခ်င္း စစ္ေဆးေနတဲ့အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးမယူႏုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက အေရးယူမယ့္ အစုိးရေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကုိ ႀကီးစုိးေနလုိ႔ လုပ္ရကုိင္ရ ခက္တာလုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ဆုိပါတယ္။
Geen opmerkingen:
Een reactie posten